Abdurrahman-ı Erzincânî, Yıldırım Bâyezid devri meşâyıhlarındandır. Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in temiz neslinden bir halkadır, seyyiddir.

Timur'un Anadolu'yu istila etmesi ile Amasya, Tokat, Kastamonu ve Çankırı civarlarına gelir. Halvetiyye tarikatının önemli halkalarından biridir. Şeyh Safiyyüddin Erdebilî'nin halifelerindendir. Şeyh Hamid-i Veli (Somuncu Baba)'nin Şeyh Abdurrahman-ı Erzincânî'nin kızı Necmiye Sultan ile evlendiği rivayet edilmektedir. Uluviran köyünde Beğ Mescidi mahallesinde evlatları ve torunları vardır. Somuncu Baba ile Seyyid Abdurrahman-ı Erzincânî arasında, mürşitleri itibariyle manevî bir bağ bulunduğu bilinmektedir. Zira birinin mürşidi Safiyyüddin Erdebilî'dir; diğerininki ise Alaaddin Ali Erdebilî'dir. Her ikisinin de aynı dönemlerde Darende' de bulunduğu kesindir, arşiv belgeleri bunu göstermektedir. Hayatının son dönemlerinde Darende'nin Balaban Kasabasında ikamet etmiş ve burada yaklaşık 1432 (h.835) tarihinde vefat etmiştir.

Abdurrahman-ı Erzincânî'nin keramet ehli büyük bir bilgin olduğu kaynaklarda geçmektedir.

Bizans devletinin izni ile İstanbul’un fethinden önce Ayasofya'da tevhidle ilgili bir toplantı düzenlenmiş ve Hıristiyan ruhaniler ile karşılıklı münazara sonunda 40 Hıristiyan ruhanisinin Müslüman olmasına vesile olmuştur.

İstanbul'un fethinden önce ilk manevi adım bu devirde atılmıştır. Akşemseddinlerin, Hacı Bayram-ı Velilerin hocası olan Somuncu Baba'nın kayın pederi olan bu değerli gönül dostu Abdurrahman-ı Erzincani Hazretleri kendi dönemine mührünü basmış, ilmi ve irfanıyla tesiri vefatından sonra da günümüze kadar devam etmiştir.

CAMİ VE KÜLLİYENİN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Türbesinin ve caminin bulunduğu mekân eski adı Gerimter, yeni adı Balaban Kasabasındaki kendi adıyla anılan külliyesi 1960 yılında başlatılan bir çalışma ile yenilenmiştir. Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi'nin başkanlığında kurulan "Şeyh Abdurrahman-ı Erzincani Camii Yaptırma Derneği" maharetiyle yeni ve özel bir proje kapsamında külliye inşaatı yaptırılmıştır. Yüksek Mimar-Mühendis Şerif Ali Akkurt'un hazırlamış olduğu proje, yapı ve teknik itibariyle çok anlamlı ve dikkat çekicidir. İslam’ın beş temel şartını esas alan beşgen camii planı ve Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in sancağını temsil eden minaresi, mimari estetik açıdan ilgi çekici ve başarılı bir uygulamadır. Türkiye'de Camii mimarisi açısından özel bir konuma sahiptir. Türbe kısmı ise eskiden olduğu gibi piramit taş yapı ile kaplıdır. Tamamen kesme taştan yapılmış olan Külliyenin etrafında yatılı Kur'an Kursu ve müştemilatı mevcuttur. Hâlen her türlü bakım-onarım ve hizmetleri merkezi Darende'de bulunan; Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi Vakfı tarafından yapılmaktadır.