Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Murat bölümünde yer alan ilimiz. Yüz ölçümü 11 376 km2, nüfusu 528 744 (2000), il plâka kodu 04'tür. İlçeleri: Merkez, Diyadin, Doğubayazıt, Eleşkirt, Hamur, Patnos, Taşlıçay ve Tutak'tır.

Ağrı, dağları, yaylaları ve ovalarıyla Türkiye'nin en yüksek bölgesidir. İl topraklarının yarıya yakın bir bölümü dağlık alanlardan oluşur. Ağrı'nın kuzey bölümünde Aras Dağları vardır. Aras Dağları, birçok zirvesi üç bin metrenin üzerinde olan uzun bir sıra dağdır. Ağrı'nın ve Türkiye'nin en yüksek dağı olan Ağrı Dağı da bu dağ sırasının en doğusunda yer alır. Güney bölümünde Van sınırı boyunca uzanan Aladağlar ve Tendürek Dağı öteki önemli dağlarındandır. Tendürek ve Ağrı Dağı sönmüş yanardağlardır. Ağrı ilinin üçte biri ovalar ve otlaklarla kaplıdır. En büyük ovası, Eleşkirt-Karaköse Ovası'dır. Ayrıca, Patnos, Diyadin ve Doğubayazıt Ovaları da büyüktür. Fırat Irmağı'nın en uzun kolu Murat Irmağı, ilin en önemli akarsuyudur. Ağrı ilinin başlıca gölleri; Balık Gölü, Gölyüzü Gölü ve Saz Gölü'dür.

Ağrı, karasal iklimin en sert geçtiği illerden biridir. Kışları uzun, çok soğuk ve kar yağışlı; yazları da serin geçer. Türkiye'de tespit edilen en düşük sıcaklık, -45 dereceyle 1972 yılında Ağrı'da yaşanmıştır. Ağrı'nın bitki örtüsü bozkırdan oluşur. Her mevsim yeşil kalan yaylaları sayesinde hayvancılık gelişmiştir.

Ağrı ilinin ekonomisi hayvancılığa dayanır. Tarım alanlarının az oluşu ve geniş yaylaları nedeniyle halkın temel uğraşı hayvancılıktır. Ağrı, Türkiye'de kişi başına en çok hayvan düşen ildir. İran, Irak, Suriye ve Küveyt'e en çok canlı hayvan Ağrı'dan ihraç edilir. Çok sınırlı alanlarda buğday, arpa, çavdar, patates, nohut gibi ürünler yetiştirilir.

Sanayii gelişmemiştir; küçük işletmeler biçimindedir. Et ve süt ürünlerini işleyen işletmelerle, yem ve şeker fabrikaları başlıca sanayi kuruluşlarıdır. Tutak ilçesinde bulunan tuz ocakları hem ilin hem de çevre illerin tuz gereksinimini karşılar.

Son yıllarda avcılık ve kış sporlarına önem verilmeye başlanmış, bu da özellikle yerli turizmi olumlu yönde etkilemiştir.

İLGİLİ KONULAR

Ağrı Dağı