Bir gezegenin kütle çekim etkisinde kalarak, onun çevresinde dolanan gök cisimlerine uydu denir. Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur ve Dünya'ya en yakın gök cismidir. Ay'ın yüzeyi gök taşlarının çarpmasıyla oluşan kraterlerle doludur. Ay'da oksijen ve su yoktur. Bu nedenle atmosfer olayları, yani rüzgâr ve yağışlar da oluşmaz. Ay'da canlı yoktur. Ay'ın hacmi, Dünya'nın hacminden yaklaşık 50 kat, kütlesi de Dünya'nın kütlesinden 81 kat küçüktür. Bu nedenle Ay'ın kütle çekimi Dünya'nın kütle çekiminin yaklaşık altıda biridir. Dünya'da 90 kg gelen bir insan Ay'da 15 kg kadar gelir. Ay hem Dünya'nın çevresinde, hem de kendi çevresinde döner. Ay kendi çevresindeki dönüşünü 29,5 günde tamamlar. Dünya çevresindeki dönüşünü de aynı sürede tamamladığından, Dünya'dan Ay'ın hep aynı yüzü görülür.

Ay'ın görüntüsü her gece farklıdır. Ay'ın 29 gün süresince Dünya'dan görülen şekillerine Ay'ın evreleri denir. Ay, Dünya'nın çevresinde dönerken Güneş'le Dünya arasındaki konumuna göre farklı görünüşler alır. Ay'ın ilk göründüğü hâline yeni ay (hilâl), bir hafta sonra yarım daire şeklinde görünen hâline de ilk dördün denir. İlk dördünden bir hafta sonra Ay'ın daire şeklinde görünen hâline dolunay, Ay'ın son hâline de son dördün denir.

İLGİLİ KONULAR

Dünya (Yerküre)