Büyük bir bölümü Marmara bölgesinde yer alan il ve il merkezi. Kuzeyde Marmara Denizi'ne, güneyde de Ege Denizi'ne kıyısı vardır. Yüz ölçümü 14 292 km2, nüfusu 1 076 347 (2000), il plâka kodu 10'dur. İlçeleri; Merkez, Ayvalık, Balya, Bandırma, Bigadiç, Burhaniye, Dursunbey, Edremit, Erdek, Gömeç, Gönen, Havran, İvrindi, Kapsut, Manyas, Marmara, Savaştepe, Sındırgı ve Susurluk'tur.

Balıkesir'in güney ve batı kesimleri dağlık alanlardan oluşur. Orta kesimlerinde akarsu vadileriyle yarılmış yaylalar vardır. Başlıca dağları, Kapıldağı ile Kaz Dağı'dır. İlin güneydoğusu Alaçam dağlarıyla kaplıdır. Yer çökmeleri sonucunda birçok ova oluşmuştur. Bunlardan en önemlileri; Balıkesir, Gönen ve Edremit Ovaları'dır. Akarsular açısından zengindir. Belli başlı akarsuları; Susurluk, Gönen ve Havran Çayı'dır. Balıkesir'in en önemli gölü, Manyas Gölü'dür. Bu göl, kuşların üreme, konaklama ve beslenme alanı olduğu için Kuş Cenneti Milli Parkı adı altında korumaya alınmıştır. Balıkesir ilinin iklimi, yazları sıcak ve kurak, kışları, soğuk ve yağışlıdır. İl topraklarının yarıya yakın bir bölümü gür ormanlık alanlardan oluşur. Bazı yerlerde makilik ve zeytinlikler daha yoğundur.

Çevre illere kara, deniz ve hava yoluyla bağlı olan Balıkesir, gelişmiş bir ildir. Ekonomisi, tarım, sanayi, ticaret ve turizme dayanır. Verimli ovaları ve uygun iklim yapısından dolayı, hemen hemen her tür ürün yetiştirilir. En önemli ürünü zeytindir. Türkiye toplam zeytin üretiminin üçte biri bu ilde yetişir. Hayvancılıkta hemen hemen tüm dallarda gelişmiştir. Koyun ve sığır gibi hayvanların yanı sıra, tavukçuluk, arıcılık ve balıkçılık da yapılır. Kuş Cenneti olarak tanınan Manyas Gölü'nden tutulan sazan ve kerevitler yurt dışına ihraç edilir.

Yer altı kaynakları bakımından da zengindir. Dünyadaki bor yataklarının yarıdan çoğu Türkiye'de, Türkiye'deki bor yataklarının da büyük bir kısmı bu ildedir. Balıkesir sanayiinin büyük bir kısmı kimyasal madde üretimi üzerinedir. Bunlardan bazıları, gübre, sülfürik asit, boraks, zeytinyağı ve sabun üreten fabrikalardır. Ayrıca; besin yem, orman ürünleri, metal eşya ve makine üreten birçok işletme de vardır.

Balıkesir ilinin ekonomisinde turizmin büyük bir payı vardır. Marmara ve Avşa adaları, Manyas Gölü, Altınoluk, Akçay, Ören ve Ayvalık en fazla turist çeken bölgeleridir. Ayrıca, Gönen ve Güre'deki şifalı sular ve kaplıcalar da çok önemlidir.