DEVLETİN ADI Batı Samoa Cumhuriyeti
BAŞŞEHRİ Apia
NÜFUSU 166.000 (1992)
YÜZÖLÇÜMÜ 2.831 km2
RESMİ DİLİ Samoaca ve İngilizce
DİNİ Hıristiyanlık (%70 Protestan,
% 30 Roma Katoliği)
PARA BİRİMİ Batı Samoa Talası

Yeni Zellanda'nın 2500 km kuzey ucunda, Avustralya'nın 4300 km doğusunda, Hawai adalarının 3500 km güney batısında bir grup ada üzerinde kurulmuş devlet. Samoa Adaları 171o batı meridyeninden doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrılır. Bunlar doğuda ABD idaresinde 6 ada ile batıda müstakil Batı Samoa Adaları adını alan 9 adadan müteşekkildir.

Batı Samoa Adaları; meskun bulunan Upolu, Savaii, Manoa ve Apolima ile meskun olmayan Fanuatapu, Namua, Nuutele, Nuulaa, Nuusafe adalarından müteşekkildir. Yüzölçümü toplam 2831 kilometrekaredir. Savaii, Samoa'nın en büyük adası olup, 1715 kilometrekaredir. Upolu ise 1127 km2 olup, diğer yedi adası gayet küçüktür.

Tarihi

ABD, Samoa Krallığı ile 1878'de kendisine üst verilmesi hususunda bir antlaşma yapmıştır. Daha sonra Almanya ve İngiltere ile de benzer antlaşma yaptılar. Bir müddet sonra bu devletler arasında ihtilaflar ortaya çıktı. Bu ihtilaflar neticesinde 1899'da yapılan antlaşma ile Doğu Samoa ABD'ye, Batı Samoa ise Almanya'nın menfaatleri ön planda tutulacak biçimde serbest bırakıldı. İngiltere başka bölgelerdeki menfaatlerini düşünerek buradan tamamen çekildi. Birinci Dünya Savaşına kadar Batı Samoa, Almanya'nın kontrolünde kaldı. 1914'te Yeni Zellanda tarafından işgal edildi. 1920 senesinden sonra Yeni Zellanda'nın kumandası altında varlığını sürdüren Batı Samoa, 1947 senesinde Yeni Zellanda'nın yönetiminde veBirleşmiş Milletlerin güvenliği altında olmak şartıyla yeni bir statüye bağlandı. Batı Samoa, 1962 senesinde bağımsızlığına kavuştu.

Fiziki Yapı

Nuusafe hariç diğer bütün adalar kayalık ve volkaniktir. Savaii Adasının iç kısımlarında 1859 m, Upolu'da 1100 m yüksekliklere ulaşan tepeler vardır. Adaların sahil kısımları hariç, çok az düzlüklere rastlanır.

İklim

Adaların iklimi tropik olup sene boyunca fazla değişiklik göstermez. Mayıs ve Kasım aylarında kuvvetli güneydoğu rüzgarları eser. Şiddetli tayfunlara maruz kalır. Haziran ve temmuz ayları bölgenin en serin ve en hoş aylarıdır. Senelik ortalama sıcaklık 26,3°C olup, 23,2°C ile 29,3°C arasında değişir. Yağışlar daima şiddetli yağmur şeklinde olup, senelik ortalama 5000 milimetredir.

Nüfus ve Sosyal Hayat

166.000 olan nüfusunun dörtte üçü, başşehri olan Apia ile Upolu adasında bulunur. Halkın % 88'i Polenez ırkındandır ve konuştukları Samoa dili, Polenez lisanının en eskisi olduğu sanılmaktadır. Batı Samoa'nın devamlı batı ülkeleri ile teması olmasına rağmen halkın milli kültürleri hiç değişmemiştir. Aile arasındaki bağlara ve başkanlarına çok önem verirler. Aile bağlarına verilen ehemmiyet o derece kuvvetlidir ki, akrabalık sosyal ve ekonomik hayatta çok tesirlidir.Hıristiyanlık dininin hakim olduğu Batı Samoa'da halkın % 70'i protestan, % 30'u Roma katoliği mezhebine bağlıdırlar. Okuma-yazmanın mecburi olmadığı Batı Samoa'da, okumak için yaş tahdidi (sınırlaması) yoktur. 16 yaşından yukarı olan nüfusunun % 97,8'i okuma-yazma bilir.

Siyasi Hayat

Yönetim biçimi cumhuriyettir. Devlet başkanları 5 senelik süre için meclis tarafından seçilir 1961 senesinde Birleşmiş Milletler Teşkilatının kontrolünde yapılan bir referandumla kabul edilmiş olan anayasası vardır. Buna göre devlet başkanlığı görevi 1962'de bağımsızlığına kavuşmasından sonra iki kişi tarafından yürütülecek, bunlar hayatları boyunca bu görevlerini devam ettirecekler, bunların ölümlerinden sonra her 5 sene için meclis tarafından seçilen bir başkan, devlet başkanlığı vazifesini yürütecektir.

45 kişilik bir meclisi vardır. Meclis üyeleri halk tarafından seçilir. Meclis üyeleri arasında devlet başkanınca seçilen bir başbakan, meclis adına yürütme görevini üstlenir.

Ekonomi

Ekonomisi çiftçilik ve balıkçılığa bağlıdır. Tarım ürünleri oldukça mahdut (sınırlı) olup, mevcut ihracatının % 90'ını teşkil eden Hindistan cevizi ve kakao boldur. Yeraltı zenginlikleri yoktur. Dış ticaretini; Yeni Zellanda, Avustralya ve Hollanda ile yapar.