Bireysel gelişim, dünyayı anlamayı ve öğrenmeyi sağlayan zihinsel faaliyetlerdeki gelişimi ifade eder.
Klasik Kuramlar |
Sperman |
İki etmen kuramı, genel ve özel yetenekler olarak. |
Thorndike |
Anlama, akıl yürütme, kavrama ve görsel algılama. |
|
Guilford |
Zihinsel işlemler, içerik ve ürün boyutlarıyla (Küp kuramı). |
|
Çağdaş Kuramlar |
Piaget |
Bireyin çevreye uyum süreci. |
Gardner |
Çoklu zeka kuramı. |
|
Goleman |
Duyusal zeka kuramı. |
Piaget’e Göre Bilişsel Gelişim Süreci
ü Olgunlaşma, Zamanı geldiğinde kendiliğinden ortaya çıkan, öğrenilmemiş biyolojik değişiklikler.
ü Yaşantı (Deneyim), Örneğin çocuğun arılarla ilgili bir şema oluşturması arıları görmesi gerekir.
ü Sosyal Etkileşim (Toplumsal Aktarma – Geçiş), Örneğin çocuk masa üzerinde yemek yemeyi toplumdan öğrenir.
ü Dengeleme, Uyum sağlama, çelişkileri giderme.
ü Örgütleme, bilgileri sistemli ve tutarlı hale getirme, birleştirme.
Piaget’e Göre Bilişsel Gelişimin Temel Kavramları
Bilişsel Yapılar, İnsanda o anda var olan zihinsel yetilerdir.
Şema, Uyaranları anlamlı kılmak için kullandığı anlam çerçevesidir.
Dengesizlik, Bireyin bildiği ile karşılaştığı durum arasındaki uyuşmazlık, şaşırma, açıklayamama durumu.
Uzlaşma (Uyum – Adaptasyon)
Çevreye uyum sağlama becerisidir, iki türlüdür:
ü Özümleme (Asimilasyon), Önceki bir şemaya uyarlamak, örneğin sehpaya masa diyen çocuk.
ü Uyumsama (Akodomasyon), Varolan şemayı yeni durumlara uyarlamak, örneğin ağzına limon götüren çocuk bunun tadından hoşlanmamıştır ve bazı nesnelerin tadının hoş olmayabileceğine dair yeni bir bilgi oluşturmuştur.
Dengeleme, Özümleme ve Uyumsama (düzenleme) yoluyla oluşan süreç. Örneğin: Ağlamak bayanlara özeldir kanısına sahip bir çocuk özümleme yaparken, ağlayan bir erkek görüp erkeklerinde ağlayabileceğini öğrenmesi uyumsamadır.
DENGE à DENGESİZLİK à ADAPTASYON (Özümleme / Uyumsama) à DENGE (Öğrenme)