DEVLETIN ADı Brunei Sultanlığı
BAŞŞEHRI Bandar Seri Begawan
NÜFÛSU 264.000
YÜZÖLÇÜMÜ 5.765 km2
RESMÎ DILI Malaysia dili, İngilizce
DÎNI İslâm
PARA BIRIMI Brunei doları

Asya kıtasının güney-doğusundaki Borneo Adasının kuzeydoğusunda bulunan, Güney Çin Denizine kıyısı bulunan, komşusu Savarak Devletinin topraklarının Güney Çin Denizine doğru bir koridor gibi uzanması sebebiyle iki parçaya ayrılmış küçük bir devlet. İngilizlerin koruması altındadırlar.

Târihi

Brunei’nin 15. asra kadar olan târihi hakkında pek fazla mâlumât bulunmamaktadır. İslâmiyetin buralarda yayılmasından sonraki târihi kesin olarak bilinmektedir. İslâmiyetin kabûlünden sonra dînin îcâbı olarak birlik, berâberlik içerisinde hareket ederek, bölgenin en güçlü devleti olan Brunei- Borneo Adasının tamâmına yakın bir kısmını idâresi altında bulunduruyordu. İslâmiyetin düşmanları, dolayısıyla da Brunei Devletinin düşmanları ülkeyi dâimâ zayıflatmaya çalışmışlardır. On dokuzuncu asrın sonunda iyice zayıflatılan ülkede 1888 senesinde İngiltere hâkimiyetini tesis etmiştir. 1959 senesinde kabul edilen bir anayasa gereğince, Brunei Sultanlığı yarı demokratik bir sistemle iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde İngiltere’nin himâyesinde olan bir devlet olarak son şeklini almıştır.

Fizîki Yapı

Güney Çin Denizine kıyısı olan iki parçalı toprak üzerinde kurulmuş olan ülkenin yüzey şekilleri fazla farklılık göstermez. Batı kesimleri alçak ovalar ve bataklıklarla kaplı olan ülkenin, doğu kesimleri ise pek fazla yüksek olmayan dağlarla kaplıdır. En yüksek noktası Labi Hılls Tepesi olup, 396 m yüksekliğindedir. Önem arz eden akarsuları, Belait ve Tutong’dır. Gölleri mevcut değildir.

İklim

Ekvator bölgesine yakın olduğu için Brunei’de bütün sene boyunca bol yağışlı, nemli ve sıcak bir iklim hüküm sürer. Senelik ortalama yağış miktarı sâhil kesimlerinde 2500 mm civârında, iç kesimlerde de 3800 mm olan ülkenin, senelik sıcaklık ortalaması ise, 27°C civârındadır.

Tabiî Kaynakları

Gür ormanlarla kaplı olan ülke, petrol, tabiî gaz gibi yeraltı mâdenleri bakımından da çok zengindir. Ormanlardan elde edilen kauçuk gibi pekçok ürün Brunei’nin tabii zenginliklerini teşkil etmektedir.

Nüfus ve Sosyal Hayat

264.000 civârında olan nüfûsunun, yarısından fazlasını Malezyalılar, dörtte birini Çinliler, az bir kısmını ise yerli Dayak kabîlesi teşkil eder. Halkın büyük bir çoğunluğu Müslüman olup, çok az miktarda ise Budist ve Putperest bulunmaktadır. Genellikle köylerde dörtgen biçiminde yapılmış ahşap evlerde yaşayan halkın başlıca gıdâ maddeleri arasında pirinç ve balık gelmektedir. Resmî dili Malaysia dili olmasına rağmen, İngilizce ve Çince de yayın olarak kullanılan lisanlardandır. Başlıca şehirleri başkenti olan Bandar Seri Begawan, Burnei kasabası, petrol merkezi olan Kuala Belait ve Seria şehirleridir.

Siyâsî Hayat

Sultanlıkla idâre edilen ülke, iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde ise İngiltere’nin himâyesi altındadır. 1959 senesinde kabul edilen bir anayasa ile idâre edilir. Bir yürütme ve bir yasama meclisinin bulunduğu Brunei’de yürütme kurulu Sultanın başkanlığında bir bakanlar kurulu hâlindedir. Ülkedeki yasama meclisi 21 kişiden meydana gelmektedir. Bunun 10 kişisi seçimle iş başına gelirken, 11 kişisi ise Sultânın tâyini ile işbaşına gelmektedir.

Ekonomi

Petrol zengini bir ülke olan Brunei, ürettiği petrolün büyük bir kısmını kendisi işleyip satar. Bir kısmını ise ham petrol olarak ihraç etmektedir. Alçak ovalarla, sulanabilir arâzilerde tarım yapılmaktadır. Ülkede yapılan tarım kendi ihtiyacını karşılayacak kapasitededir. Bir kısım tarım ürünlerini ve ormanlardan elde ettiği bâzı orman ürünlerini de ihraç etmektedir. İhraç ettiği mallar arasında petrol, tabiî gaz, baharat, Hindistan cevizi, kauçuk ve sagu denilen ekmek ağacından elde edilen bir madde en başta gelenleridir. İthal ettiği malların başında ise makina, araç, metal ürünleri, çimento ve tekstil ürünleri gelir. Dış ticâret yaptığı ülkelerin başında Japonya, ABD, Singapur, Tayvan ve Malezya gelir.

Ulaşım

Karayollarının gelişmemiş olduğu Brunei’de başlıca ulaşım yolu akarsulardır. En önemli karayolu Muara’yı başşehir üzerinden petrol şehirleri olan Seria ve Kuola Belait’e bağlayan yoldur. Hava ulaşımı Kraliyet Havayolları ile sağlanır.