İnsanda, zihin gücünün zamanla azalması ya da yitirilmesi durumu. Başlı başına bir hastalık olmaktan çok, bazı hastalıkların sonuçlarından biri olarak ortaya çıkar. İlerlemiş bir bunamada beyin küçülür, beyin boşlukları genişler.
Bunama hastası bir kişide; hafızada, düşünmede, mantık yürütmede, yer ve zaman belirlemede, okuduğunu anlamada, konuşmada, günlük basit işleri yapmada bir takım bozukluklar görülür. Bunama 65 yaşının üstünde olan insanların yaklaşık %15'inde görülür. Bunamanın erken dönemindeki bir hastanın okuduklarını anlaması gittikçe zorlaşır. Özellikle yakın hafızası zayıflar ve yapılan sohbetler, çarşıdan alması gereken şeyler gibi günlük işleri unutmaya başlar. Ama her unutkanlık bir bunama belirtisi değildir. Örneğin kişinin pişirdiği pastayı ikram etmeyi unutması unutkanlıktır. Ama pastayı pişirdiğini unutmuşsa önemli bir sorunun varlığından söz edilebilir ya da; kişinin anahtarları koyduğu yeri unutması önemli değildir, ama onları bulduğunda oraya koyduğunu hatırlamaması önemlidir. Bu durumda bir sinir hastalıkları uzmanına muayene olunmasında yarar vardır.
Normal yaşlanma sürecinde beyin fonksiyonları bir miktar geriler, ancak her yaşlıda bunama belirtileri bulunmaz. Bunun için en iyi ayırıcı ölçüt, kişinin kendi işlerini kendisinin yapabilmesidir (ileri derecede romatizmaya bağlı fiziksel hareket kısıtlılığı gibi etkenler dışında). Yalnız yaşayan ve işlerini tek başına yapabilen bir kişi büyük olasılıkla bunama değildir ya da ancak başlangıç hâlinde bunama durumunda olabilir. Fiziksel hastalığı olmadığı hâlde günlük yaşam aktiviteleri (örneğin, yemek yeme, giyinme, temizlenme) için bile yardım gereken hastalar oldukça ileri bunama tablosundadır.
Bunamaya yol açan birçok etken vardır. Batılı ülkelerin birçoğunda tüm bunama vakalarının %50-90'ını Alzheimer hastalığı, %5-10'unu vasküler (damar) hastalıklar oluşturur. Japonya ve İskandinav ülkelerindeyse vasküler hastalıklara bağlı bunama vakaları daha yaygındır. Bunların yanı sıra, vakaların %5-10'unun alkol kullanımı sonucu geliştiği bildirilmiştir. AIDS'li hastaların da %30-40'ında bunama gelişebilmekte ve daha genç hastalarda önemli bir etken olarak kabul edilmektedir.
Dikkatli bir şekilde hastanın muayenesi ve geçmişinin sorgulanmasıyla bunamanın nedeni ortaya çıkarılabilir. Tanının başlıca amacı, bunamanın tedavi edilebilir nedenlerini belirlemektir. Böylece altta yatan bozukluk tedavi edilerek bunama belirtileri giderilebilir.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.