Bu hormonu kimyasal yapısı bir polipeptid molekülü şeklindendir. Çeşitli omurgalı hayvan gruplarında yapısı ve molekül ağırlığı az çok değişmektedir. Ancak primatların , özellikle en yakın insansı maymunların , somatotrop hormonu insanda büyüme fonksiyonuna etkili olabilmektedir.

Somatotrop hormon bütün vücut hücrelerine etkili bir hormon sayılırsa da aslında ancak büyüme gücünü ve olanağını büsbütün kaybetmemiş olan dokuları etkileyebilmektedir. Buna göre tam büyüme çağındaki bir organizmada tüm vücuda , fakat ergin ve büyümesi durmuş bir organizmada tüm vücuda , fakat ergin ve büyümesi durmuş bir organizmada ise sadece bazı doku ve organlara büyütücü etki gösterebilir.

Tüm organizmada veya onun belirli doku ve organlarında büyüme hormonunun etkisi ile meydana gelen olayların esası şu üç noktada toplanabilir :

a) Hücrelerde protein sentezi artar. Hücrelerin büyümesi ve sayıca çoğalması bu etki ile kamçılanır.

b) Vücutta karbonhidrat kullanımı azaltılır.

c) Yağlar mobilize edilerek (depolardan kaldırılarak) kullanım alanına sevk edilir.

Buna göre somatotrop hormon etkisi ile meydana gelen büyüme bir "yağlı şişmanlama" halinden çok farklıdır. Ara metabolizma olayları tamamiyle protein sentezine ağırlık verecek yöne kayar. Bu sentezle hücrelerin yapı maddeleri çoğaltılarak mümkün olan hücrelerde büyüme ve çoğalma sağlanır.

Büyüme hormonunun etkisi altında vücutta karbonhidrat kullanımının azalır. Bununla birlikte hiç karbonhidratsız bir beslenme rejiminde tutulan hayvanlara verilen büyüme hormonunun etkili olabilmesinde karbonhidratlara da ihtiyaç vardır. Ayrıca insülin hormonu ile somatotrop hormon arasında bir işbirliği de dikkati çeker. İnsülin esas itibariyle vücutta karbonhidrat metabolizmasını düzenler. İnsülin salgılayamayan , dışardan da insülin almayan bir organizmada somatotrop hormonun çoğalması ise , pankreasta insülin salgılayan hücreleri doğrudan doğruya ve dolaylı yolardan uyararak insülin salgısını çoğaltır.

Büyüme hormonun ile sinerjik , yani onun etkisine yardım eden , etkisini kuvvetlendiren , hatta onun etkili olabilmesi için gerekli , ikinci bir hormon daha vardır. Bu hormon tiroid bezinden salgılanan "tiroksin hormonu" dur. İnsülinsiz büyüme olmadığı gibi tiroksinsiz de büyüme hormonunun etkisi olmaz.

Çocukluk çağında az salgılanması büyümeyi durdurur ve cücelik ortaya çıkar. Aşırı derecede fazla salgılanması ise jigantizm denilen devlik yani çok uzun boylu olmaya sebep olur. Erişkinlerde fazla salgılanması akromegaliye sebep olur. Akromegalide büyüme özellikle el ve ayaklardaki küçük kemiklerde , alt çenede , omurlarda vs. görülür.