Eylemlerin özne ve nesneleriyle ilişkilerine göre aldığı durum. Eylem çatısı da denir. Eylemlerin özneyle ilişkisine göre dört tür çatı vardır:

1. Etken eylem: Gerçek öznesi olan eylemlere denir. Yükleme sorulan "kim, ne?" sorularına yanıt alabilirsek, eylem etken çatılıdır.

Örnek:

Atillâ mektup yazdı. (Etken)

2. Edilgen eylem: Etken çatılı bir eyleme "-n" ya da "-l" ekleri getirilerek edilgen eylem yapılır. Bu eylemlerin kim tarafından yapıldığı belli değildir.

Örnek:

Mektup yazıldı. (Edilgen)

Şirketten birçok davetiye yollandı. (Edilgen)

3. Ettirgen eylem: Özne eylemin gerçekleşmesine araçlık eder ya da buna yol açar. Etken çatılı bir eyleme "-dır, -dir" ya da "-tır, -tir" ekleri getirilerek ettirgen eylem yapılır.

Örnek:

Fatma teyze komşunun kızına mektup yazdırdı. (Ettirgen)

4. Dönüşlü eylem: Öznenin yaptığı eylemden kendisinin de etkilendiği eylemlerdir. Etken bir eylem "-n" ve "-l" ekleri alarak dönüşlü olabilir.

Örnek:

Ayşe süslendi. (Dönüşlü)

Çocuk birden yola atıldı; az kalsın eziliyordu. (Dönüşlü)

5. İşteş eylem: Bir işin aynı anda birden fazla kişi tarafından karşılıklı ya da birlikte yapıldığını belirten eylemlere denir. Etken bir eylemin "-ış, -iş, -uş, -üş, -ş" eklerinden birini alması, ad soylu bir sözcüğün "-laş, -leş" eklerinden birini almasıyla işteş eylemler oluşur.

Örnek:

Kuşlar uçuştu. (İşteş-birliktelik)

Kardeşimle yazışıyoruz. (İşteş-karşılıklı)

Onunla çok önceden sözleşmiştik. (İşteş-karşılıklı)

Cümlede eylemlerin nesneyle ilişkisine göre de cümlenin çatısı iki türlü olabilir:

1. Geçişli eylem: Nesnesi olan eylemlerdir. Nesneyi bulmaya yönelik soru sorulduğunda (ne, neyi, kimi?) yanıt alınabiliyorsa eylem geçişlidir.

Örnek:

Kitap okumayı çok severim. (Geçişli-nesne var)

2. Geçişsiz eylem: Nesne almayan eylemlere denir.

Örnek:

Ona ne zaman anlatacağım? (Geçişsiz-nesne yok)