İstanbul’un batısında önce koy hâlinde denize birleşikken, sonradan ayrılan iki büyükçe göl. Küçük Çekmece İstanbul’dan 15, Büyük Çekmece ise 27 km uzaklıktadır. Bulundukları mevki, şekil ve derinlikleri bu iki gölün denizden ayrıldıklarını açıkça göstermektedir. Küçük Çekmece Gölünde eski koy’u denizden ayıran set, koy’un ağzında bulunduğundan bu göl diğerinden daha büyüktür. Büyük Çekmece’de ise set, koy’un hemen hemen ortasındadır. Küçük Çekmece Gölünün yüzölçümü 16 km2 Büyük Çekmece Gölününki ise, 11 km2dir. Büyük Çekmece Gölünün denizle irtibâtı kesilerek İstanbul’un su ihtiyâcını karşılamak için kullanılmaya başlandı. Göle bağlanan derelerde su akımı zayıf olduğundan, suların tuzluluğu kısmen muhâfaza edilmiştir.

Küçük Çekmece Gölü, doğu tarafta Nakkaş Deresi, batı tarafta Ekşinoz Deresi ile bunların arasındaki Sazlıdere vâdilerinin ağız kısımlarını deniz sularının istilâ etmesiyle teşekkül etmiştir. Gölün en derin yeri 20 m civârındadır. Koy hâlindeyken, kıyı seddinin teşekkülünde, Lodos rüzgârlarının sebebiyet verdiği dalgalar kıyıya kum taşıyarak mühim rol oynamıştır.

Büyük Çekmece’yi denizden ayıran set ise, derelerin getirdiği alüvyonların doldurulmasıyla teşekkül etmiştir. Gölün derinliği azdır. En derin yer, 3.5 m olmasına rağmen, derinlikler çok yerde yarım metreyi bulmaz. Fakat koy’u geçince derinlik arttığı gibi, ağızda 35 metreyi bulur.