Sultan Abdülmecîd döneminde rüştiyelere (ortaokul) erkek öğretmen yetiştirmek üzere açılan okul (1847). Daha sonra okulun programında yapılan düzenlemelerle iptidâîlere (ilkokul) ve idâdîlere (lise) de öğretmen yetiştirilmesine başlandı. Böylece Dârülmuallimîn iptidâî, rüştiye ve idâdî olmak üzere üç bölümden meydana geldi. Medrese öğrencilerinin alındığı okulun iptidâîye kısmı iki, rüştiye ve idâdî kısımlarının ise öğretim süreleri üç yıldı. Talebelerine maaş bağlandı. Okulun iptidâî kısmında hesap, coğrafya, kitâbet, târih, Farsça, cebir, hendese (geometri), resim, Fransızca, kozmoğrafya, hikmet, kimyâ; rüştiye kısmında Arabça, Farsça, coğrafya, târih, inşâ, rik’a, hesap, hikmet, astronomi, kimyâ, cebir, hendese usûl-ü defterî, resim; idâdî bölümünde ise hesap, muâmelât, usûl-ü defterî, cebir, mantık, târih, lisân-ı ecnebi, hüsn-i hat, resim, inşâ-ı Türki, ilm-i Selefat, hendese, kozmoğrafya, mebâdi-i ulûm-i tabiiye ve hıfzıssıhha dersleri öngörülmüştü. Dârülmuallimler 1875 yılından îtibâren yaygınlaştırılarak İstanbul dışında da açılmaya başladı. Bosna, Girit, Amasya, Sivas, Kudüs, Erzurum, Van, Musul, Aydın, Konya, Haleb, Elaziz ve Trabzon gibi vilâyet merkezlerinde yeni Dârülmuallimînler açıldı.

Dârülmualliminîn idâdî şubesi 1880 yılında kapatıldı. Bunun yerine idâdî ve sultânîlere öğretmen yetiştirmek üzere Dârülmualliminîn iptidâî ve rüştiye şûbelerinin yanında bir de âlî şûbesi açıldı (3 Kasım 1891). Her üç şûbede de öğretim şûbesi ikişer yıl olarak tesbit edildi. Yeni yönetmeliğe göre iptidâi şûbelerine gireceklerin yapılacak imtihanda Arapça, sarf ve nahv, hüsn-i hat ve imlâ, kırâat-ı Türkî’den başarı göstermesi, güzel ahlâk sâhibi, sağlam ve 20-30 yaş arasında olması gerekiyordu. Son maddeler diğer şubeler için de geçerliydi. İptidâî şubesi mezunları veya eş seviyede bilgiye sâhip olanlar, rüştiye şubesine kabul ediliyorlardı. Rüştiye şûbesi ile idâdî ve sultânî okullarını bitirenler, bir yıl içinde mürâcaat ettikleri takdirde âlî şûbesine kayıt yaptırabiliyorlardı.

İstanbul Dârülmuallimîn mektebinin âlî kısmı 1909’da kaldırılarak öğrencileri Dârülfünûn’a alındı. Dârülmuallimîn mektebinin adı 1924’te Erkek Öğretmen Okulu olarak değiştirildi.