(1778 İstanbul - 1846 Mekke) Türk bestecisi. Hammamizade takma adıyla tanınan İsmail Dede Efendi, sesinin güzelliği ve müzik yeteneği çok küçük yaşta fark edilince, dönemin ünlü müzikçilerinden Uncuzade Mehmet Emin Efendiden özel dersler almaya başladı. 1798'de Yenikapı Mevlevihanesi şeyhi Ali Nutki Dedeye bağlandı; ertesi yıl çilesini tamamlayarak "dede" oldu. Çiledeyken bestelediği ilk şarkısıyla padişah III. Selim'in dikkatini çekti. Art arda bestelediği yapıtlarla dönemin gözde bestecileri arasına girdi. III. Selim'den sonra II. Mahmut'un da yakın ilgi ve desteğini gören Dede Efendi, saray fasıllarına hanende (ses sanatçısı) olarak katılırken diğer yandan Enderunda ve Yenikapı Mavlevihanesinde müzik dersleri verdi. Hacca giderken yakalandığı kolera sonucu öldü.

İsmail Dede Efendi, 500'e yakın beste yapmışsa da, nota kullanımının yaygın olmayışı ve müzik eğitiminin ezbere dayanması nedeniyle bunların yarıya yakını unutulmuş, günümüze ancak 267 yapıtı ulaşmıştır.

Müziğinin temel gereci insan sesi olmuştur. 18. yüzyılın sonunda Batı müziğiyle ilk ciddi bağlantıların sonucu olan yenilik hareketlerine sırt çevirmemekle birlikte, geleneksel müziğin takipçisi olmuştur.