on birinci yüzyılda yetişmiş büyük hadis âlimi ve târihçi. İsmi Şireveyh bin Şehrdâr bin Şireveyh ed-Deylemî el-Hemedânî, künyesi Ebû Şücâ’dır. Soyu, Esved-i Ansî’yi öldüren sahâbî Fîrûz Deylemî’ye ulaştığı için Deylemî diye meşhur olmuştur. Aslen Hemedanlıdır. 1053 (H. 445) senesinde doğdu. 1115 (H. 509) senesinde vefât etti.

Hadis öğrenmek ve dinlemek için, Hemedan, Bağdat, Kazvin ve İsfehan gibi zamânının ilim merkezlerine gitti. Ebü’l-Fadl Muhammed bin Osmân el- Kümesânî, Yûsuf bin Muhammed el-Müstemlî, Ebül’-Ferec Ali bin Muhammed bin Ali el-Cerîrî el-Becelî, Ahmed bin Îsâ bin Abbâd ed-Dîneverî, Ebû Mansûr Abdülbâki bin Ali el-Attâr, Ebü’l-Kâsım bin el-Bûrî, Ebû Amr bin Mende gibi pekçok âlimden ilim öğrenip, hadîs-i şerîf dinledi. Kendisinden de; oğlu Şehrdâr, Muhammed bin Fadl el-İsferâinî, Hâfız Ebû Mûsâ el-Medînî, Hâfız Ebü’l-Alâ Ahmed bin Hasan bin Ahmed el Attâr, Muhammed bin Ebi’l-Kâsım es-Sâvî, Ebü’l-Fütûh et-Tâî gibi birçok âlim ilim öğrendi ve hadîs-i şerîf dinledi. Talebe yetiştirip, kıymetli eserler yazdı. 1115 (H. 445) senesinde vefât etti. Müsned-i Deylemî diye de meşhur olan Firdevs-ül-Ahyâr adlı eserinde rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerden bâzıları şunlardır:

Ümmetimden günâhları çok olanlara şefâat edeceğim.

Kur’ân-ı kerîmin başka sözlere üstünlüğü, Allahü teâlânın yaratılmışlara olan üstünlüğü gibidir.

Namazı ilk vaktinde kılmanın, namazı son vaktinde kılmaya üstünlüğü, âhiretin dünyâya üstünlüğü gibidir.

Toplu olarak yemek yiyiniz. Ayrı ayrı yemeyiniz. Zîrâ toplulukta bereket vardır.

Cumâ günlerinde öyle bir an vardır ki, mü’minin o anda ettiği duâ reddolunmaz.

Eserleri: Deylemî’nin yazdığı eserlerinden bâzıları şunlardır: 1) Târih-i Hemedân, 2) Firdevs-ül-Ahyâr: İçinde on bin hadîs-i şerîf vardır. Bu eseri oğlu Şehrdâr yeniden tanzim edip kısaltmıştır. 1990’da neşr edilmiştir. 3) Riyâd-ül-Üns li-Ukalâ-il-Üns fî Mârifeti Ahvâli Nebî, 4) Târîh-ul- Hulefâ.