Bilgi ve görgü edinmek ya da keyif almak gibi değişik amaçlarla, anlatılanları, konuşulanları ya da söylenenleri kavramak ve anlamak için kulak verme eylemi. Daha geniş anlamda dinleme, önceden hazırlık yaparak söylenenleri, okunanları, konuşulanları anlamak için dikkat kesilmek ve değerlendirme yapmaktır. Bilgi birikiminin büyük bir bölümü dinleme yoluyla kazanılır.

Dinleme etkinliğinin amacına uygun olarak yapılabilmesi için söylenenleri kavramak gerekir. Amaçları açısından dinleme beşe ayrılır: sözde dinleme, seçici dinleme, eleştirel dinleme, zevk için dinleme ve öğrenmek için dinleme.

Sözde dinleme, dinliyor gibi görünmedir. Dinleyenin amacı konuşulanları kavramak değil, yalnızca dinliyormuş izlenimi vermektir. Bu dinleme türü yapaydır, yararsızdır ve yalnızca zaman kaybına neden olur. Seçici dinleme, konuşulanlardan istediğini dinlemek, istemediklerini dinlememektir. Bu tür dinleme, her ortamda yapılmaya uygun değildir. Örneğin bir öğrencinin derste öğretmeninin ya da arkadaşlarının anlattıklarından bazılarını dinleyip bazılarını dinlememesi güçtür. Bu nedenle seçici dinleme en çok radyo ve televizyon programlarının izlenmesi sırasında kullanılır.

Eleştirel dinleme, konuşulanları can kulağıyla dinlemeyi, dinlerken düşünmeyi, hüküm yürütmeyi, sonuca ulaşmayı ve dinlediklerini onaylamayı ya da onaylamamayı gerektiren bir dinleme türüdür. Bir konuyu eleştirel dinleyebilmek için konuyla ilgili bilgi sahibi olmak gerekir. Zevk için dinleme, özellikle kasetten, radyodan, televizyondan müzik dinleme ya da klip ve dinleti izleme biçiminde yapılan dinlemedir. Amaç zevk alma olduğu için tümüyle özgür bir dinlemedir.

Öğrenmek için dinleme, verilen bir konferansta, yapılan bir panelde konuşmacıları dinleme, derste öğretmeni dinleme, radyoda, televizyonda verilen dersleri ya da ilgi çeken bir konudaki konuşmayı dinleme biçiminde yapılan dinleme etkinliğidir.

İLGİLİ KONULAR

Dinleme