İki çokluktan biri çoğalırken diğeri de ona bağlı olarak aynı oranda çoğalıyorsa veya biri azalırken diğeri de aynı oranda azalıyorsa, bu çoklulara doğru orantılı çokluklar denir. Buna kısaca doğru orantılı da denir.

Doğru orantılı çoklukların oluşturduğu oranlar eşittir.

Örnek 1

Bir araba sabit hızla 1 saatte 50 km. yol alsın. Bu araba sabit hızla gittiğinden 2 saatte 100 km. yol alır. 3 saatte 150 km. yol alır. Saatler arttıkça, arabanın

aldığı yol da artar. Geçen süre ile yol doğru orantılıdır.




Örnek 2

Bir sekreter bilgisayarda, 1 saatte 10 sayfa yazı yazabiliyorsa. Aynı hızda iki sekreter, 1 saatte 20 sayfa yazı yazar.

Sekreter sayısı ile yazılan sayfa sayısı doğru orantılıdır. Çünkü, sekreter sayısı arttıkça, aynı sürede yazılan sayfa sayısı da artmaktadır.

Doğru orantılı çokluklarla ilgili problem çözme:

Soru: 100 km'lik bir mesafe gidebilmek için 6
benzine ihtiyaç duyan bir araba, 150 km'lik bir mesafe gidebilmesi için kaç
benzine ihtiyaç duyar?

Çözüm: Burada, yol mesafesi ile benzin miktarı doğru orantılı çokluklardır. Çünkü, yol mesafesi arttıkça arabanın ihtiyaç duyacağı benzin miktarı da artmaktadır. Buna göre, aşağıdaki gibi bir sistem oluşturulmalıdır.

100 km için
6
benzin




150 km için ?
benzin

Bu sistemde, kırmızı okun iki ucundaki sayılar çarpılıp, mavi okun ucunun gösterdiği sayıya bölünürse soru işaretinin değeri litre olarak bulunmuş olur. O hâlde,

?= (150 x 6) : 100

?= 900 : 100

?= 9


olur. Bu durumda arabanın 150 km mesafe yol alabilmesi için 9
benzine ihtiyacı vardır.

İLGİLİ KONULAR

Orantı, Ters Orantılı Çokluklar