Şok ve bayılma arasındaki farkları ayırt ediniz. Dolaşım sistemi tüm vücutta faaliyet gösteren bir sistem olup kalp, kan, damarlardan oluşur. Kalp, dolaşım sistemin merkezidir, temiz kanı atardamarlar vasıtasıyla vücuda pompaladıktan sonra, kirlenen kan toplardamarlar yardımıyla kalbe geri gelir ve temizlenmek üzere akciğerlere gönderilir. Kalp yetişkinlerde dakikada ortalama 60 ' 80, çocuklarda ise 100 ' 120 kez atar. Kalbin çalışıp çalışmadığı nabız hareketlerinden anlaşılır ve nabzın en kolay hissedildiği yer boynun yanındaki şah damarıdır.

Kalp durma belirtileri Nabız hissedilmez. Gözbebekleri büyür, Vücut sıcaklığı azalır Refleksler kaybolur Deri kül rengi olur ve morarır.
Kalp masajı :Duran kalbe uygulanır ve ilk 4-6 dk içinde yapılmalıdır. Çalışan kalbe, kalp masajı yapılmaz, aksi takdirde kalbin durmasına neden olur. Kalp masajı için hasta sırt üstü sert bir zemin üstüne yatırılır. Kalp masajı, göğüs kemiğinin alt 1/3' lük kısmına uygulanır ve göğüs kemiği 5-7 cm. esnetilir. Yetişkinlere dakikada ortalama 60-80 defa, Çocuklara ise 100-120 defa yapılır. Kalp masajına kalp çalışıncaya kadar devam edilir. Kişinin hem kalbi hem de solunumu durmuşsa kalp masajı ve suni solunum birlikte uygulanır.
Bu durumda; Tek ilk yardımcı varsa: 15 kalp masajı - 2 suni solunum İki ilkyardımcı varsa : 5 kalp masajı - 1 suni solunum

KANAMALAR Vücuttaki kanın kişinin ağırlığına oranı ortalama 1/13'tür. Yetişkin bir insanda ortalama 4- 6 litre kan vardır. Kısa süre içinde %20 ve üzeri kan kaybı hayati tehlike işaretidir. Olası bir kanamadan ilk etkilenen organımız beyindir. Kanamaları ikiye ayırmak mümkündür:
1-İç Kanama: Kanın vücut boşluklarına akmasıdır. Belirtileri: Baş dönmesi, halsizlik, göz kararması, çarpıntı, bayılma, soğuk terleme ve şok halidir. İç kanamalı hasta: Sırt üstü yatırılır (baş yana çevrili), vücut ısısı korunur, uygun pozisyonda nakledilir.
2- Dış Kanama:
a) Atardamar kanaması: Kesik kesik fışkırır tarzda, açık kırmızı renktedir, kısa zamanda çok kan kaybına neden olduğu için en tehlikeli kanamadır.
b) Toplardamar kanaması: Koyu kırmızı renkte ve normal akışkan halde olan kanamalardır.
c) Kılcal damar kanaması: Sızıntı şeklindeki kanamalardır Burun kanamalarında ilkyardım: Hasta oturtulur, başı hafif öne eğilir burun kanatları sıkıştırılır. Hastanın ense ve yüzü soğuk su ile yıkanabilir. Ancak hasta kesinlikle sırt üstü yatırılmamalıdır. 20 dakikadan fazla sürede kanama durdurulmamışsa hasta en kısa sürede hastaneye götürülmelidir.

Kanamayı geçici olarak durdurma yöntemleri:
a) Kanayan bölgeye parmakla veya elle bastırmak: Kanama durumlarında ilk yapılan işlem olan kanama bölgesine elle yapılan basıncın amacı sadece o bölgedeki kan akışını durdurarak kanamamayı durdurmaya çalışmaktır
b) Basınçlı sargı uygulamak: Vücutta bazı atardamarların üzerine basınç yapılarak alt tarafa kan geçmesi engellenir. Basınç çıplak deri üzerine yapılırsa daha etkili olur Basınç Uygulama Noktaları Yüz ve alın bölgesindeki kanamalarında; şakak kemiği Omuz bölgesi kanamalarında;köprücük kemiği arka iç kısmı
Boyun ve kafa yan taraf kanamalarında; şah damarı üzerine
Kol kanamalarında; koltuk altı Bacak kanamalarında; kasık iç kısmına basınç uygulanır.
c) Soğuk tatbik etmek
d) Kanayan yeri kalp seviyesinden yukarıda tutmak: Kanama bölgesini yukarı kaldırmanın amacı o bölgeye giden kan miktarını azaltmaktır
e) Kanama bölgesinin gerisinden basınç uygulama
f) Turnike uygulamak: Kanayan yer ile kalp arasındaki tek kemik üzerinden sıkma şeklinde uygulanan geçici kanama durdurma yöntemidir. Sadece kol (omuz ile dirsek arası) ve bacakta (kalça ile diz arası) uygulanır. En etkili kanama durdurma yöntemidir. Ancak Organ ve doku kayıplarının olduğu kanamalarda kesinlikle turnike yöntemi uygulanmaz. Bu yöntemde en fazla dikkat edilecek noktalarda bir tanesi turnike bandının 5-7 cm genişliğinde elastik malzeme olması gerektiğidir. Örneğin, mendil, elastik bandaj, kravat gibi. Hastanın kangren olmaması için turnike bandı 20 dakikada bir 5-10 saniye gevşetilir. Bu yöntem en fazla 2 saat uygulanır.
BAYILMA Değişik nedenlere bağlı olarak beynin kansız kalması nedeniyle oluşan ani bilinç kaybına bayılma denilir Bayılan insanda hareket sistemi faaliyetleri durmuşken solunum ve dolaşım sistemi faaliyetine devam eder. Bayılmanın en önemli nedenleri; stres, üzüntü, ani sevinç ve gerginlik halleridir. Bunların yanında, kan görme, havasızlık, ani ağrı halleri de bayılmaya neden olabilir. Bayılan kişi öncelikli olarak şok pozisyonuna getirilir. Bu arada;, pamuğa damlatılmış kolonya veya alkol koklatılabilir, boğazını sıkan giysi varsa gevşetilir, psikolojik olarak destek sağlanmaya çalışılır ve çevredeki kalabalığın azaltılması sağlanır. Bayılan kişinin 5- 6 saat süre ile dinlenmesi sağlanmalıdır. Sürekli olarak bayılan kişiler mutlaka doktor kontrolünden geçmelidir.

ŞOK Çeşitli nedenlere özellikle de kan dolaşımındaki yetmezlik sonucu doku ve organlara kan gidememesine bağlı olarak hayati faaliyetlerin azalmasıdır. Bu olumsuz durumdan en fazla beyin etkilenmektedir.
Şokun Nedenleri: Aşırı kanamalar, kalp problemleri, yanıklar, şiddetli ağrı ve korku, zehirlenmeler, ciddi enfeksiyon hastalıkları bazılarıdır.
Şok Belirtileri: Vücut sıcaklığında azalma Soluk deri rengi Soğuk terleme Nabzın hızlı atması ancak zor duyulması Kan basıncında düşme Gözbebeklerinde büyüme

Şokta İlkyardım: Kanama varsa, durdurulur Beyne giden kan miktarını artırmak için hasta, sırt üstü yatırılıp ayakları 30-40 cm yukarı kaldırılarak şok pozisyonuna getirilir, Vücut ısısı korunur.

KOMA kazazedenin çevreyle bağlantısının tamamen kesildiği, uyaranlara cevap veremediği derin bilinç kaybıdır. bu durumlarda hastanın yaşam bulguları kontrolde tutularak en kısa sürede sağlık kuruluşuna sevk edilmesi gerekmektedir.