Dolomit, kireçtaşında (CaCO3) Ca ile beraber Mg'un yerelması ile oluşan bir mineraldir.Özgül ağırlığı Mg oranına bağlı olarak 2,71 ile 2,87 Ton/m3, sertlik ise 3,5-4 arasındadır.Dolomitin; ham dolomit, kalsine dolomit ve yanmış dolomit olarak kullanım şekilleri vardır.

Dolomit, basta demir-çelik sanayi olmak üzere cam, seramik, boya, gübre, tuğla, çimento ve inşaat sanayilerinde, tarımda toprak ıslahı gibi çok geniş bir alanda kullanılmaktadır.Dünya'da ve Türkiye'de oldukça geniş bir yayılıma sahip olup rezerv problemi olmayan bir mineraldir.120 milyon ton civarında olan dünya üretiminin yarıya yakını ABD'de gerçekleştirilmektedir. ABD'nin dışında İngiltere, Avusturya, Belçika, Japonya, Polonya, İspanya, Kanada, Brezilya, Almanya ve Avustralya yılda 1 milyon tonun üzerinde dolomit üreten ülkelerdir.

Dünya'da 3 milyon tonun üzerindeki ihracatın 2 milyon tonunu Belçika ve Kanada yapmaktadır. 2 milyon ton civarındaki ithalatın ise 1,3 milyon tonu Japonya tarafından yapılmaktadır.Dünya'da dolomit büyük miktarlarda ve çok değişik sektörlerde kullanılmasına rağmen Türkiye'de üretimin çok önemli bölümü sadece demir-çelik ve cam sanayinde kullanılmaktadır.

6. Beş yıllık plan döneminde Türkiye'de ortalama yıllık 550 bin ton dolomit tüketilmiştir. Ayni dönem de üretim ise söz konusu tüketimi karşılayacak miktarlarda olmuştur.

7. Beş yıllık plan döneminde ise toplam ortalama yıllık tüketim 600.000 ton civarında olacaktır. Türkiye'nin bu dönemde dolomit ihracatı ve ithalat yapacağı beklenmemektedir. (3)

Tanım ve Sınıflandırma

Bileşimi CaMg (CO3)2 olan ve bir çift karbon bileşiği olan dolomitin kalsitten ayrı özellikte bir mineral olduğu ilk defa Fransız Jeolog Dolomiev Syluoin tarafından belirlenmiştir (1750-1801).

Dolomit, kireçtaşlarından CaO'un yerini kısmen veya tamamen MgO'un alması ile oluşur. Bu yüzden bileşimi açısından kireçtaşları ile ilişkili olup yanalda ve düşeyde daima kireçtaşları ile geçişlidir. Bünyedeki kalsit ve dolomit oranlarına göre bazı araştırmacılar tarafından aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadır.

% 10 dan az kalsit, % 90 dan fazla dolomit Dolomit

% 50-10 kalsit, % 50-90 dolomit Kalkerli Dolomit

% 90-50 kalsit, % 10-50 dolomit Dolomitik Kireçtaşı

% 95-90 kalsit, % 5-10 dolomit Mg. lu Kireçtaşı

% 95 den fazla kalsit, % 5 den az dolomit Kireçtaşı

Görüldüğü gibi kireçtaşı ve dolomit olarak kayaç türü ayırımı yapılmasında ve geçiş kayalarının tespitinde kayacın içerdiği kalsit ve dolomit minerallerinin miktarı asil rolü üstlenmektedir.Dolomitin özgül ağırlığı, MgO oranına bağlı olarak 2.71 ile 2.87; sertliği ise Mohr skalasina göre 3,5-4 arasındadır. Ticari saflıktaki dolomitin ergime noktası 1924-2495oC arasında değişmektedir. İhtiva ettiği organik malzeme miktarı arttıkça koyulaşmakla beraber genellikle pembe, kirli beyaz, beyaz-gri, siyah ve kahve renklidir. Romboedrik sistemde kristallenen dolomit % 30.4 CaO, % 21.8 MgO ve % 47.8 CO2 içerir. Empurite olarak silikat, feldspat ve opak mineraller içerebilir.Ticari anlamda dolomitin türleri için çeşitli sıcaklık derecelerinde işlemler yapılır. Kalsinasyon işlemi uygulanmamış dolomite "Ham dolomit", 1100oC te ısıl isleme tabi tutulmuş dolomite "Kalsine dolomit" 1850-1950oC arasında ısıl isleme tabi tutulması ile elde edilen ürüne de "Sinter dolomit" ismi verilmektedir.Dolomitin 1650oC civarında demir oksitle birlikte yakılması ile elde edilen ürün ise Dead-burned dolomit olarak isimlendirilmektedir.