Alm. Unglück von Dumlupınar (r), Fr. Catastrophe de Dumlupınar (f), İng. The Calamity of Dumlupınar. Çanakkale Naraburnu açıklarında İsveç bandıralı Naboland şilebi ile Dumlupınar denizaltısının çarpışması sonucu 81 denizcimizin ölmesiyle sonuçlanan deniz kazası.

Deniz Kuvetlerine bağlı iki denizaltı gemisi Dumlupınar ve Birinci İnönü, Akdeniz’de yapılan “Bive Sea” Nato manevralarına katılmış, Türkiye’ye dönüyorlardı. Birinci İnönü denizaltısı bir arıza sebebiyle geride kalmış, daha sonra Dumlupınar’ı göremediğinden yol vererek onu geçmişti. Geride kalan Dumlupınar Türk Deniz Kuvvetlerine 1950 senesinde katılmış, 9 yaşında Amerikan yapısı bir denizaltı gemisiydi. Denizaltı 4 Nisan 1953 günü sabaha karşı Çanakkale Boğazına girdi. Yine aynı saatlerde Boğaz’a giren İsveç bandıralı Naboland şilebi zaman kazanmak gâyesiyle trafiği ihlâl ederek, Boğaz’ı ikiye ayıran Talvek hattını geçmişti. Dumlupınar, Naraburnu açıklarında seyredeken Naboland şilebi ile karşılaştı. Her iki geminin de hatalı olarak yaptığı manevralar sonucu çarpıştılar. Dumlupınar şilep tarafından ezilerek batırıldı. Köprü üzerinde bulunan komutan ve diğer personel denize atladılar. Naboland şilebi forforlu can simitleri atarak ve filika indirerek, komutanla birlikte 3 subay ve iki astsubayı kurtardı.

Kaza kısa bir müddet sonra işitildi, ilgililer kaza yerine geldiler. Dumlupınar’la bağlantı kurulup, geminin ağır hasar gördüğü, yaşayanların durumlarının da iyi olmadığı anlaşıldı. Derhal kurtarma çalışmalarına başlandı. Ancak hava şartları yüzünden çalışmalar çok yavaş olarak yapılabiliyordu. Hava şartlarının daha da kötüleşmesi çalışmaların durdurulmasına sebeb oldu. Kurtaran adlı kurtarma gemisi çanını denizaltıya bağlayamadı. Netice alınamayacağı anlaşılınca, çalışmalara hadise yerinde yapılan hazin bir törenle son verildi. Böylece 7 subay, 35 astsubay ve 39 er denizaltının içerisinde hayatlarını kaybetmiş oldular.

Çanakkale Ağır Cezâ Mahkemesinde yapılan duruşmada Naboland şilebi kaptanı Oscar Lorentzon’un 6 ay ağır hapis ve 250 lira para; Dumlupınar kaptanı Sabri Çelebioğlu’nun da 1 sene 8 ay ağır hapis ve 800 lira para ile cezâlandırılmasına ayrıca mahkeme giderlerinin kendisinden tahsiline karar verildi.

Dumlupınar Fâciâsı üzerine şâir Turgut Demirtaş’ın yazdığı uzun şiirden bir parça;

Yüz gün yüzmüş gibi yorgunum anam
Seksen bir yerimden vurgunum anam
Kessen bulamazsın damla kanımı
Seksen bir arslanımı
Aldı gitti içine
Su yarılı yarılı
Ne bayrağa sarılı
Ne yeri belli aman
Bu ne tecelli aman
Katlanmak şöyle dursun
Dinlemesi bile zor
Nabzı Çanakkale’de
Atan Dumlupınar’a
Selâm vermek düşüyor
Çanakkale önünde batan Dumlupınar’a...