okuyup yazması olanlara verilen ünvan.Okumuş, molla, hoca, çelebi, seyyid mânâlarında da kullanılırdı. Efendi tâbiri Selçuklular zamanında kullanılmaya başlanmış, daha ziyâde Osmanlılarda 15. yüzyıl ortalarından îtibâren tahsil, terbiye görmüş kimselere mahsus bir lakab olarak kullanılmıştır.Zamanla bu mânâda kullanılan çelebi kelimesinin yerini almıştır. Devletin ileri gelen memurlarından bâzılarına efendi demek âdet hâline gelmişti. On dokuzuncu yüzyılda bu kelime daha geniş mânâda kullanılmaya başlanmıştır. Bu devirde şehzâdelere de efendi denmiştir. Peygamberimiz için de hâlâ günümüzde kullanılmaktadır.Kadınlar da, kocalarına hitap ederken efendi tâbiri kullanırlar.

Saraydaki Sultan hanımlara kadın efendi ünvanının, kibar muhitlerde hanımefendi, beyefendi, tâbirlerinin kullanılması, 19. asrın ikinci yarısından sonra rastlanır. Şeyhülislâmlara efendi dendiği gibi, orduda binbaşıya kadar rütbe sâhiplerine de resmen efendi ünvânı verilirdi. Tanzimâttan sonra efendi ünvânı, resmî muâmelâtta yalnız okur yazarlar ve mektep talebeleri için kullanılmıştır. Bugün de halk arasında tahsil terbiye görmüş, terbiyeli kibar mânâsında kullanılmak adet olmuştur.

Efendi, ağa, bey, paşa tâbirlerinin resmî ünvan olarak devlet ile fertlerin münâsebetine âit işlerde kullanılması 1934’te çıkan kânunla yasak edilmiştir.