İş yapabilme yeteneği. Enerjinin boyutları ışın boyutları ile aynıdır: Fizikte iş (W), kütle (m) ile uzunluğun (l) karesinin çarpımının, zamanın (t) karesine oranı olarak tanımlanır ve aşağıdaki formülle gösterilir:




İş ve enerji arasındaki bağlantı fizikte pek çok problemin çözülmesinde kolaylık sağlar. Özellikle mekanik enerjinin korunumu yasası, iş ile potansiyel ve kinetik enerji kavramlarını kapsar. Kinetik enerji, herhangi bir cismin hareketinden ötürü sahip olduğu enerjidir ve




formülüyle gösterilir. Burada m cismin kütlesi, v de hızıdır. Potansiyel enerji kavramıysa, kinetik enerji kazanma, yani iş yapabilme yeteneğidir. Daha açık olarak söylenirse, bir cismin potansiyel enerjisi, yerden belirli bir yüksekliğe getirmek için yapılan iştir ve Ep= mgh formülüyle gösterilir. Burada m cismin kütlesi, g yerçekimi ivmesi ve h de yüksekliktir. Herhangi bir sitemin toplam enerjisi, potansiyel ve kinetik enerjisinin toplamına eşittir ve aşağıdaki gibi ifade edilebilir:




Bu iş-enerji ilişkisine en iyi örnek; bir taşı yerden belirli bir yüksekliğe kaldırılırken yapılan iştir. Taş yerdeyken, yüksekliği 0 (sıfır) olacağından, potansiyel enerjisi yoktur. Alıp yukarı doğru kaldırmaya başladığımızda, yüksekliğin artmasıyla potansiyel enerjisi de artar. Bu arada belirli bir hıza da sahip olacağından, kinetik enerji de kazanmış olur. Taşı alıp h yüksekliğine getirip koyduğumuzdaysa, hız olmayacağından kinetik enerjisi 0 (sıfır) olacak ve sistemin toplam enerjisi potansiyel enerjisine eşit olacaktır.

Doğada gerçekleşen tüm değişimler sırasında, toplam enerji miktarı değişmez. Enerji, belirli bir sistemde, değişik biçimlerde bulunabilir ve bir biçimden bir başkasına dönüşür. Bu enerji biçimlerinden bazıları; kimyasal enerji, elektrik enerjisi, ışınım enerjisi, çekirdek enerjisi, ısı enerjisi, kütle enerjisidir.

Enerjinin bir biçimden başka bir biçime nasıl dönüştüğünü anlamanın en iyi yolu enerji zinciri oluşturmaktır. Bilgisayarın klâvyesini kullanmak için kullandığınız enerjinin nereden geldiğine baktığınızda, zincirin ilk halkasının güneş olduğunu görürsünüz. Gerçekte dünyadaki bütün enerji türlerinin kaynağı güneştir. Güneşte nükleer tepkimelerle ortaya çıkan enerjinin bir bölümü uzayda her yöne doğru ışın olarak ilerler. Bu ışınların bir bölümü de dünyaya ulaşır. Işınlar yoluyla dünyaya taşınan güneş enerjisi bir yandan karaları ve denizleri ısıtarak dünyaya aktarılır, bir yandan da bitkiler tarafından özümleme (fotosentez) yoluyla kimyasal enerjiye dönüştürülür. Bu bitkilerle beslenen hayvanlar, bitkilerde depolanmış kimyasal enerjiyi bedenlerine alır ve depolar. Hem bitkisel hem de hayvansal gıdalarla beslenen insanlar da onların kimyasal olarak taşıdığı bu enerjiyi kullanarak yaşamlarını sürdürmek için gereken etkinlikleri yaparlar.

İLGİLİ KONULAR

Elektrik Enerjisi, Isı Enerjisi, Su Enerjisi, Rüzgâr Enerjisi, Yenilenebilir Enerji