HAKKINDA YAZILANLAR

Kürtçe Linux'un fikir babası ilk kez konuştu

MELİH BAYRAM DEDE

Yeni Şafak 04.12.2006

Ubuntu Linux Kürtçe Çeviri Grubu yöneticisi Erdal Ronahi, “Özgür yazılımın avantajlarından biri, onu her dile çevirebilme özgürlüğüdür. Umarım yazılımı çevirme özgürlüğünü savunursunuz” diyor.

Diyarbakır Sur Belediyesi'nin belediye bilgisayarlarında Kürtçe işletim sistemi kullanmaya başlaması üzerine süren tartışmalar, çok yönlü olarak sürüyor. Bilişim cephesinde, Güney Afrikalı Ubuntu adlı Linux dağıtımının 'Kürtler işletim sistemi geliştirdi' şeklinde basına yansımasının, Güney Afrikalı geliştiricilere haksızlık ve kamuoyunu yanıltma olduğu tartışılırken, hukuk cephesinde de belediye başkanı hakkında açılan soruşturma gündemde.

YANLIŞ ANLAŞILMALAR VAR

Öncelikle şunu belirteyim ki, Ubuntu Linux Kürtçe Çeviri Grubu yöneticisi Erdal Ronahi, basına yansıya yanlış anlaşılmadan dolayı bizim gibi düşünenlere hak veriyor. Ronahi, Ubuntu Türkiye Grubu Listesi'ne gönderdiği e-posta mesajında basında çıkan haberlerin, yazılımın Kürtçe dil desteği eklenmiş sürümüyle ilgili düzenlenen resepsiyonda söylenenlerle ilgisi olmadığını belirtiyor.

“UBUNTU'YU KÜRTÇE'YE ÇEVİRDİK”

Kürçe Çeviri Grubu yöneticisi, resepsiyonda “Ubuntu Kürtçe bir sistemdir" şeklinde bir ifade kullanılmadığını belirttikten sonra şöyle devam ediyor:

“Özgür yazılımın avantajlarından biri, onu her dile çevirebilme özgürlüğüdür. Kürtçe ceviri grubu, Ubuntu üzerine yoğunlaştı ve takvimden klavyeye kadar, imla kontrolünden masaüstü ortamına kadar (hemen hemen) tamamen Kürtçe bir çalışma ortamı hazırladı. Bu anlamda Ubuntu 6.10 ile ilk defa Kürtçe bir işletim sistemi hazırlanmış oldu. Kutlamanın orada yapılmasının sebebi de buydu. (... ) Umarım özgür yazılımın ilkelerine uygun olan yazılımı çevirme özgürlüğünü savunursunuz.”

KONUNUN HUKUKİ YÖNÜ

Kürtçe Linux haberleri üzerinde Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı'nın Sur Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş hakkında başlattığı soruşturma, hukukçulr kadar bilişim camiasını da yakından ilgilendiriyor. Bir yazılımı, herhangi bir dile çevirmek yasalara göre suç değil. Soruşturmayla ilgili ajanslara düşen haberlerde fazla bilgi olmadığından, neye dayanarak soruşturma açıldığını bilmiyoruz.

DAYANAK, RESMİ DİL OLABİLİR

Ancak kişisel tahminim, “Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi dili Türkçe'dir. Kamu kurumlarında tüm iş ve işlemler resmi dil olan Türkçe yapılır”dan hareket edilerek dava açıldığı yönünde. Belediye bilgisayarlarına Kürtçe Linux yüklenerek, yazışmaların da Kürtçe yapılmaya başlanmış olması halinde dava sözkonusu olabilir. Ancak yine de bu konu hakkındaki en açıklayıcı bilgileri hukukçular verecektir.

Bu arada bilgi olarak belirtelim, Kürtçe dil desteği sunan ilk işletim sistemi Ubuntu değil. Ronahi'nin verdiği bilgiye göre, Kürtçe çeviri çalışmaları Mandrake 9, Debian ve Mandriva Linux'ta kısmen de olsa gerçekleştirilmiş.