Alm. Akne (f), Fr. Ackné (f), İng. Acne. Derideki yağ bezlerinin kalitesinin bozukluğu, miktarının fazlalığıyla meydana gelen cilt rahatsızlıklarından biri. Kıl diplerinin dışarıya açılış delikleri genişlemiştir. Buralarda, ifrâzâtın ve derinin üst kısımlarının döküntülerinin toplanmasıyla kirli kahverengi, siyah tıkaçlar meydana gelir. Bunlar aslında yağ bezlerinin ağızlarını tıkarlar ve kepek, kolesterol, yağ ve mikrobasillerden ibârettir.

Ergenlik sivilcesinin genellikle ergenlik çağlarında başlayıp, yaşlanma ile birlikte azalması, kadınlarda âdet zamanlarında artması, östrojen tedâvisiyle iyileşmesi, evlenince azalması, bir hormon bozukluğu olabileceğine hüküm verilmiştir.

Baharatlı yemeklerle ve kabızlıkla artar. Çikolata vb. yiyeceklerin tesiri olup olmadığı kesin belli değildir.

Tıkaçların tıkadığı yağ bezleri, ağızları altında dışarı çıkamayan yağlar birikir. Altta yağ çoğaldıkça o bölge derisi düz ve beyaz bir şekilde kabarır. Zamanla biriken bu yağ, mikroplar tarafından yağ asitlerine parçalanır. Bu yağ asitleri kıl diplerindeki hücreleri tahrip ederek iltihâbî bir olayı başlatır. Bu kabarıklıklar delinerek ve işe karışan mikropların etkisiyle kızarır, içi irin dolu küçük kesecikler teşekkül eder. İrinin dışarıya akıp, kabukların teşekkül etmesi veya derinlere giderek ağrılı bölgeler meydana getirmesi de görülür. Bütün bu belirtiler ilerleyerek çok ızdıraplı görüntülere sebeb olabilirler.

Tedâvi: El ile yüzdeki sivilceleri sıkmaktan kesinlikle kaçınmalıdır. Çünkü yukarıda anlatıldığı gibi, iyileşmesini değil, ileri safhalara gitmesine sebeb olur. Enfeksiyonu yayarak durumu daha da kötüleşir. Bilhassa yüzdeki sivilcelerin sıkılması mikropların beyne taşınmasına sebeb olabilir.

Haftada bir defa sabunlu banyo yapmalı, kükürtlü, zeytinyağlı sabunlar tercih edilmelidir. Yağlı yiyeceklerden perhiz etmenin sivilcelerin iyileşmesine fazla etkisi olmadığı söylenmektedir.

İlâç olarak; % 5-10 kükürt ihtiva eden merhemler; salisilik asitli losyonlar, retinoik asitli pomadlar, haricen kullanılan faydalı ilaçlardır. Ayrıca ağızdan antibiyotik olarak tetrasiklin kullanmak faydalıdır.