Varlıkların yaptıkları işleri, devinimleri, kılışları ya da onlarla ilgili oluşları, yargıları zamana ve kişiye bağlayıp olumlu ya da olumsuz olarak anlatan sözcük türü.

Dil bilgisi açısından fiil sözcüğüyle eş anlamlıdır.

Eylemler çatılarına (öznelerine ve nesnelerine) göre türlere ayrılır.

Nesne alıp almamalarına göre eylemler, geçişli ve geçişsiz olarak ayrılırlar.

Geçişli eylemler: Nesne alan yani öznenin yaptığı işin başkasına geçtiği eylemler geçişlidir.

Örnek:

Pınar pencereyi açtı.

Pencereyi açan Pınar'dır, ama Pınar'ın (öznenin) yaptığı işten etkilenen penceredir (nesne). "Açtı" eylemi geçişli bir eylemdir.

Geçişsiz eylemler: Nesne almayan, yani öznenin yaptığı işin başkasına geçmediği eylemler geçişsizdir.

Örnek:

Çocuk koşuyor. Güvercin uçtu. Elma düştü.

"Koşuyor, uçtu, düştü" eylemlerinde öznenin yaptığı iş özneyle sınırlı kalıyor, yapılan eylemin etkisi dışa değil içe dönüktür. Bu nedenle bu tümcelerin eylemleri geçişsizdir.

Eylemler öznelerine göre dörde ayrılır: etken, edilgen, dönüşlü ve işteş eylemler.

Etken eylemler: Tümcede eylemin anlattığı işi, oluşu, kılışı özneler doğrudan doğruya yapıyorsa özne yapıcıdır, eylem etkendir.

Örnek:

Serpil, yazıyı yazdı. Sen okuyacaksın.

Edilgen eylemler: Özne eylemi doğrudan yapmıyor, eylemde belirtilenlerden etkileniyorsa eylem edilgendir. Başka bir deyişle özne, yapılan işin etkisine uğramışsa eylem edilgendir. Edilgenlik ekleri -n ve -l ekleridir.

Örnek:

Cemal toplantıya çağrıldı. Oyun oynanıyor. Kapı açıldı.

Erhan camı kırdı. (etken)

Cam kırıldı. (edilgen)

Dönüşlü eylemler: Etken özellik taşıyor, yani özne eylemde belirtileni doğrudan yapıyorsa aynı zamanda eylemden etkileniyorsa eylem dönüşlüdür.

Örnek:

Kadın dövünüyor, çocuk tepiniyor.

Fatma süsleniyor.

Sahnenin ortasına atılarak dans hünerlerini gösterdi.

Bu tümcelerdeki eylemler dönüşlüdür. Eylemleri dönüşlü yapan -n ve -l ekleridir.

İşteş eylemler: Eylemle belirtilen işi, oluşu, kılışı birden çok öznenin birlikte ya da karşılıklı yapması durumunda eylem işteştir.

Örnek:

İki çocuk dövüşüyor. (karşılıklı)

Kadınlar çil yavrusu gibi kaçıştılar. (birlikte)

Kuzular meleşiyor, kuşlar uçuşuyor. (birlikte)

Dövüşme, kaçışma ve uçuşma eylemlerini birden çok çocuk, kadın ve kuş yapmaktadır.

Bu eylemlere işteşlik anlamı katan -ış, -iş, -uş, -üş, -ş ekleridir.