Şirkuh ve Selahaddin, Musul Atabeyi Zengi'nin hizmetine girdiler. (Şirkuh, Selahaddin'in amcasıdır.) Urfa ve Suriye'nin alınmasında büyük yararlıklar gösterdiler.

Bu sırada Fatımiler karışıklık içindeydi. Fatımi veziri, Nureddin'den yardım istedi. Şirkuh komutasında bir orduyu (Selahaddin de danışman olarak) Mısır'a gönderdi. Şirkuh Fatımileri yendi ve vezir oldu. İki ay sonra ölünce yerine Selahaddin geçti (1171). Nureddin Mahmut Zengi ölünce de bağımsızlığını ilan ederek babasının adıyla anılan Eyyubiler Devleti'ni resmen ilan etti (1174). Devletin başkenti daha önce Fatımiler tarafından kurulan Kahire oldu.

Selahaddin kardeşi Turanşah'ı Yemen'e gönderdi. Turanşah Yemen'i alarak burada 1228'e kadar sürecek olan Yemen Eyyubileri kolunu kurdu.

Selahaddin Mısır'ın güvenliği ve Kudüs Krallığı'nın yıkılabilmesi için Suriye'yi aldı (1181).

Ardından Irak'ı da eline geçirerek Zengileri kendine bağladı.

Bunan sonra Filistin'e girdi. Taberiye Gölü civarında Hittin Savaşında Kudüs Kralı'nı yenerek esir aldı (1187). Aynı yıl Kudüs'ü de aldı.

Selahaddin'in Kudüs'ü alması III. Haçlı Seferi'nin başlamasına neden oldu. Haçlılar Akka'yı alarak Haçlılar Kudüs'ü kuşattılar. Selahaddin şehri inatla savundu. Sonunda Haçlılarla antlaşma yapıldı. Buna göre; Eyyubilerin aldıkları yerler kendilerinde kalacak, Haçlılar Kudüs'ü silahsız olarak ziyaret edebileceklerdi (1192). Selahaddin 1193'te öldü. Ölmeden ülkeyi üç oğlu ve kardeşi Melik Adil arasında paylaştırmıştı.

Melik Adil, Selahaddin'in çocukları arasındaki mücadeleden yararlanarak önce Şam Eyyubilerini, sonra da Halep Eyyubilerini kendine bağladı (1198). Melik Adil Mısır'a giderek Eyyubi Devleti'ni yeniden canlandırdı. 1218'de öldü. Ülkeyi on oğlu arasında paylaştırdı. Böylece küçük Eyyubi Devletleri kuruldu.

Memlük subaylarından Aybek 1250'de yönetimi ele geçirerek Mısır Eyyubi Devleti'ne son verdi. Diğer Eyyubi Devletçiklerini Memlükler ve Moğollar yıktılar. Ancak Yemen kolunu Beni Resul, Hısn-Keyfa kolunu da Osmanlılar yıktılar.

Eyyubilerin Tarihsel Önemi:

a) Eyyubiler, Şii Fatımi Devleti'ni yıkarak, İslamlıkta Sünni mezhebinin üstünlüğünü yeniden kurdular.

b) Haçlılara karşı büyük başarılar elde ettiler ve Kudüs'ü Latinlerden aldılar.

c) Filistin ve Suriye'deki Hıristiyan üstünlüğüne son verdiler.

d) Yönetim ve ordu alanında Büyük Selçukluları kendilerine örnek aldılar.

e) Mısır'da tarımı geliştirdiler. Kanallar ve setler yaptırdılar. Venediklilerle ticaret anlaşmaları yaptılar.

f) Arma sistemini Haçlılara öğretmişlerdir.

Devirlerinde yetişen bilim adamlarını ve sanatçılarını korumuşlardır.