Alm. Fermentation Gärung, (f), Fr. Fermentation, İng. Fermentation. Oksijen yokluğunda karbonhidratların bozulmasını ihtivâ eden enerji veren bir metebolik işlem.

Bâzı bitkiler veya bitki kısımları oksijenden yoksun bırakıldıkları zaman da bir süre solunum yapmaya ve solunum sonunda dışarı CO2 vermeye devam ederler.İşte bu şekildeki solunum, anaerob (oksijensiz) solunum olarak adlandırılır.Anaerob solunum yeşil bitkilerde kısa bir müddet için mümkündür. Halbuki birçok mikroorganizmalar için anaerob solunum normal bir olaydır. Bunların bir kısmı havasız yerde yaşarlar (obligat anaerobiyont) diğer bir kısmı hem oksijenli, hem de oksijensiz yerlerde yaşıyabilirler (fakültatif anaerobiyont).Alkol vs. gibi tam parçalanmamış organik maddelerin teşekkülü ile sona eren ve tabiî hallerde cereyan eden böyle anaerob solunuma fermantasyon (mayalanma) denir.

Alkolik fermantasyon yapan mikroorganizmaların önemlilerinden biri biramayası mantarı (Saccharomyces cerevisiae) dır. Biramayası şekerli maddeleri alkolik mayalanma ile etil alkol ve CO2’ye çevirir. Bu olay şöyle kimyasal bir denklemle izah edilebilir:

Biramayası

C6H12O6 ——® 2CO2 + C2H5OH + 2 ATP

Glikoz Karbondioksit + Etil Alkol + 2 ATP

Bâzı mikroorganizmalar da tabiatta, özel proteinleri parçalayarak fermantasyona uğratır ve sonuç olarak azotlu ve kükürtlü daha küçük moleküller meydana getirirler. Bu küçük moleküllü ürünler fena kokulu olduklarından, proetinlerin fermantasyonuna kokuşma (Pütrifikasyon) denir. Tabiatta madde dolaşımını sağlaması bakımından da fermantasyonların bu arada kokuşmanın önemi büyüktür.

Fermantasyon için çok çeşitli örnekler verilebilir. Sütün ekşimesi, sütten yoğurt ve peynir yapılması, üzüm şırasının şaraba dönüşmesi, şarabın sirkeye dönmesi, hamurun mayalanması gibi.

Hamur mayalanır ve vaktinde fırına verilirse gözenekli olur ki, bu fermantasyon ile sağlanır.

Fermantasyon sindirimde de çok önemlidir.Mide öz suyunda bulunan “pepsin” ve “rennin” proteinlerin sindirimini temin eder.Rennin sütü pıhtılaştırır. Mide öz suyunda bulunan HCl yardımcıdır.Hem de bakterileri öldürür.Asit oranı yetersiz ise hem fermentlerin etkisini azaltır, hem bakterilerin canlı kalacağı için besinler üzerine etki yaparak zararlı fermantasyonlardan dolayı sindirim bozukluğu mide rahatsızlığı meydana getirir.