Alm. Intuition, Fr. intuition, İng. intuition. Peygamberlerin ümmetleri arasında îtikâdı doğru, işleri, ayıp günah ve kusurlardan uzak ve ahlâken mazbut, dürüst kimselerin, bilgi, delil ve tecrübelerle elde ettiği yüksek meziyetleri sâyesinde, insanların hâllerini çabuk kavrayıp, isâbetli karar vermesi. Firâset sâhibi, tevil, zan ve tahmine kaçmadan ilk bakışta işin iç yüzünü sezer ve maksada isâbet ettirir.

Firâset, Müslümanda bulunan üstün bir meziyettir. Firâset sâhibi olabilmenin ilk şartı, doğru bir îmân sâhibi olmaktır. Sonra haramlardan sakınmak, İslâmiyetin beğenmediği kötü isteklerden uzak durmaktır. Kimin îmânı daha kuvvetli ise, o nisbette firâseti keskin, yâni isâbetli ve doğru olur. Bütün bunlara kavuşulması için, kalbin her an Allahü teâlâyı anmakla meşgul olması, bütün âzâların Peygamberimizin sünnetine uyması ve hep helâl lokma yemeyi aslâ terk etmemesi gerekmektedir.

Bir kimse, kalbini her an Allahü teâlâ ile meşgûl edince sırlar kalbine dolar. Böylece o kalbin sâhibi, o sırları gözleriyle görür ve onlardan haberdâr olur. İnsanın kalbi, kötülüklerden temizlenip böyle parladığı sıralarda, başka gönüllerde saklı olan şeyleri de keşfedebilir ve anlar. Nitekim Peygamberimiz; “Mü’minin firâsetinden korkunuz (sakınınız)! Çünkü Allah’ın nûru ile bakar (görür).” buyurmuşlardır. Bu hadîs-i şerîfte, sâlih Müslümanlara verilen firâsetin, Allahü teâlânın bir ihsânı, lütfu olduğu bildirilmektedir. Peygamberlerdeki mûcize ve evliyâdaki kerâmet de böyledir. Allahü teâlânın sevdiği insanlara iyiliği, ikrâmıdır. âdetini bozarak, sebepsiz yarattığı şeylerdir. O, her şeyi yaratmaya gücü yetendir.

İki türlü firâset vardır: Birincisi evliyânın firâseti olup, talebelerinin istidâdını keşfetmektir. İkincisi, sıkıntı ve eziyetlere katlanarak, açlıkla nefislerini parlatanların firâseti olup, varlıklara âit gizli şeyleri haber vermektir. Böyle firâsetin, Allah katında hiçbir değeri, kıymeti yoktur.

İmâm-ı Rabbânî Ahmed Fârûkî Serhendî bildirdi ki: “Firâset; sâlih kimseleri, yâni Allahü teâlânın sevdiklerini bulmak ve tanımaktır.”