Suriye’de hüküm sürmüş bir Hıristiyan Arap hânedânı. Ma’rib bendinin yıkılması sırasında Yemen’de yaşayan Ezd kabîlesi, buradan ayrılarak Suriye’deki Gassan Gölü çevresine yerleştiler. Zamanla yerleştikleri bölgenin ismini alarak kendilerine Gassânîler denildi.
Hânedânı Suriye’ye götüren Sa’lebe bin Amr’ın oğlu Cafna döneminde Gassânîler, Fenike, Filistin ve Havran bölgelerini hâkimiyetleri altına aldılar. Bu dönemde bölgenin en güçlü kabîlesi Sâlihler ile Romalılara vergi vermek sûretiyle iktidârlarını devâm ettirdiler.
Hâris bin Cabale döneminde (529-569) Sâlihleri yenerek nüfûzları altına alan Gassânîler bu defâ da İran’la komşu oldular. İbn-i Cabale, kendilerini İran’a karşı desteklemesi şartıyla Bizans İmparatorluğuna bağlandı. Koyu bir Hıristiyan olan İbn-i Cabale’yi İmparator İustinianos, Patricius ünvanı ile Suriye bölgesindeki bütün Arap kabîlelerinin reisliğine getirdi.
Cabale’nin ölümü ile yerine geçen oğlu Münzir döneminde Gassânîler zaman zaman İran’a ve zaman zaman da Bizanslılara bağlı kaldılar. 580 yılında Münzir’in İran’la anlaşma yapması üzerine Bizanslılar Anadolu Vâlisi Magnus idâresinde büyük bir orduyu Suriye bölgesine gönderdiler. Yakalanan Münzir ve oğulları İstanbul’a getirildi. Bundan sonra Suriye bölgesi büyük karışıklıklar ve mücâdeleler içerisine düştü. Son Gassânî hükümdârı Cabale bin Eyham, Bizans ordusunun safında olarak Yermük’te halîfe hazret-i Ömer’in ordusuna karşı savaştı. Bu savaşta Hâlid bin Velîd komutasındaki İslâm ordusu, üstün Bizans ordularını büyük bir bozguna uğrattı (635). Bu zafer sonunda bütün Suriye bölgesi Müslümanların eline geçti ve Gassânî Hânedânı son buldu.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.