Alm. Gorilla (m), Fr. Gorille (m), İng. Gorilla. Familyası: Maymungiller (Pongoidae). Yaşadığı yerler: Afrika’nın geniş ormanlarında. Özellikleri: Maymungillerin en iri ve güçlüsü, 2 metre uzunluk, 200-300 kg ağırlıkta olanları vardır. Kolları dizlerine erişecek şekilde uzundur. Bitkisel besinler yer. Ömrü: 20-30 yıl.Çeşitleri: Tek türdür. Dağ gorili ve ova gorili olmak üzere iki alt türü vardır.

Afrika’nın geniş ekvatoral ormanlarında yaşayan maymunlar (Primates) takımının en iri gövdeli ve güçlü hayvanı. Erkek goril 180-200 cm boyunda ve 200 kg ağırlıktadır. 300 kg gelenleri de vardır. Dişiler daha ufak olup, 100 kilogramı geçmez. Sürüler hâlinde gezer. Kolları ayak dizlerine kadar uzundur. Göğüs kafesi çok gelişmiş, gözleri yuvalarına gömük ve burnu basıktır. Keskin dişleri vardır. Vücudu kırmızı-esmer kıllarla örtülüdür. Rahatsız edilmedikçe insana pek saldırmaz. Fakat korkunç ve müthiş olarak şöhret bulmuştur. Dört-beş kişi bir gorili zaptedemez.Goril saldırısına uğrayan bir avcı, ilk kurşunda vuramazsa gorilin tırnaklı pençeleriyle parçalanır.Yürürken kolların yumruklarına ve ayak tabanlarının dış kenarlarına basar.Parmak dipleri kısa bir zar ile birbirine bağlı ise de, baş parmaklar serbesttir ve kavrama özelliğine sâhiptir.Ayak tabanları içe doğru olduğundan ağaç dallarını kolayca kavrarlar.Ağaç üzerinde dolaşırken tutunacağı dalın vücut ağırlığını çekip çekemeyeceğini uzun kollarıyla deneyip anlamadan üzerine atlamaz.

Goril, haşin ve çok tehlikeli olarak bilinirse de, bu pek doğru değildir. Son derece sâkin ve çok az gıdâ ile doyduğu zaman bile kendini rahat hisseden bir hayvandır. Aslında leoparlar dışında pek korktuğu başka hayvan da yoktur. Hemcinsleri ile de kavga etmez. Goriller genelde küçük âile grupları hâlinde yaşarlar.Grup, erkek bir lider, 4-5 dişi ile yavrulardan meydana gelir.Grup lideri en az on yaşında olur.Gümüş renkli sırtından dolayı rahatça grup içinde fark edilir.Grubun hareketi lider tarafından yönetilir. Erkek goril, bâzan sürüsünde otoriteyi sağlamak için iki ayağı üzerine dikilerek kızgın vaziyette göğsünü yumruklar. Yan yan yürüyerek sinirli kükremeleriyle çevresine gözdağı verir.

Goriller, filiz, yaprak ve meyvelerle beslenirler. Beslenmek için gündüzleri her yerde dolaşırlar.Göçebe olanları her gece bir yerde kamp kurar. Dişi ve yavrular ağaçların orta yükseklikteki dallarında yuva kurarak orada yatarlar.İri gövdeli erkekler ise, ağaç dibinde dallardan yaptıkları basit yataklarda sırtlarını ağaca yaslamak sûretiyle oturarak uyurlar.Goriller yuvalarını her gün yeniden tertipleyerek döşerler.

Goriller sâdece Afrika’da yaşarlar. Dağ gorillerinin başında uzun bir saç perçemi bulunur.Ova gorillerinde bu yoktur. Dağ gorillerinin nesli, yasak alanlarda avcılık yapanların cinâyetleri yüzünden tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Dağ gorilleri sâdece Ravanda, Zaire ve Uganda arasındaki Virungas yanardağ silsileleri üzerinde yaşamaktadır. Bunlardan ancak 280-300 kadarının hayatta kalabildikleri tahmin edilmektedir.Ova veya vâdi gorilleri diye adlandırılan öteki alt tür ise, Kongo, Gabon, Kamerun,Zaire ve Orta Afrika Cumhûriyetinde mevcuttur. Bunların sayısı da 15-30 bin arasında tahmin edilmektedir.

Gorillerin en korkutucu durumu, ayağa kalkıp yumruklarıyla kıllı göğüslerini dövmeleri ânıdır. Bu sâdece karşısındakine îkâz özelliğini taşıyan bir harekettir. Bir saldırının başlangıcı olarak kabul edilmelidir. Yumuşak ifâdelerle kendisine hitab edildiği zaman birdenbire sâkinleşir.Kişi kaçmaya kalkarsa, en kötü ihtimâlle arkasından yetişip sırtına bir cezâ ısırığı kondurur. Eğer bağırıp çağırmaya başlanır ve telaşa kapılınırsa, kişiyi öldürmesi ihtimâli gibi korkunç bir durum ortaya çıkabilir.Çünkü o da telaş sebebiyle korkmuş ve kendini koruma içgüdüsünü harekete geçirmiştir.

Goriller yavrularına çok düşkün olup, onları göğsünde taşırlar. Dişiler 6, erkekler 8 yaşında erginleşir. Belli bir üreme mevsimleri yoktur.Yavru, 260 gün süren bir gebelikten sonra doğar.Üç yaşından küçük olanlar yuva yapmaz, anneleriyle berâber uyurlar. Tabiî düşmanları pars ve insanlardır.Yaşlandıkça renkleri griye döner. Evcilleştirilmez.Hayvanat bahçelerinde uysal gorillere rastlanırsa da bunlara pek güvenilmez.