Alm. Beabochtung, Fr. Observation, İng. Observation. Araştırmada veri ve bilgi toplama metodlarından biri.Öteki bilgi toplama metodları anket ve deneydir. Diğer metodlarla birlikte de kullanılabilen ve anket metoduna nazaran daha objektif olabilen gözlem metodunda araştırma konusu olan kişiler, birimler, nesneler ve olaylar hakkındaki bilgiler, hiçbir müdâhalede bulunmadan, sâdece gözlem yapmak sûretiyle toplanır.

Gözlem metodunda gözlemler gözlemci kişiler tarafından yapılabilir veya araştırılan konuyla ilgili bilgilerin alınmasında ve kaydedilmesinde yardımcı araçlardan faydalanılabilir.

Gözlemci vâsıtasıyla yapılan gözlemler iki şekilde yürütülebilir. Davranışları, özellikleri, durumları gözlenen kimseler gözlendiklerinin farkında değiller ise, buna “kapalı gözlem” (gizli gözlem) denir. Böylece gözlenen kişilerin sun’î davranışlara yönelmeleri önlenmiş olur. “Açık gözlem” denilen gözlem türünde ise, gözlenen kimseler gözlemcinin varlığından haberdâr oldukları için bu tür gözlemler araştırmanın geçerliliğini bozmayacak bir yapıda düzenlenmelidir.

Gözlem metodunun başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için, gözleme konu olacak hususların kesin ve açık şekilde belirlenmesi (kimlerin ve nelerinin, hangi özelliklerinin gözlenip kaydedileceğinin tesbiti), gözlem yoluyla elde edilecek bilgilerin kaydedilmesine yarayacak gözlem formlarının kayıtların kolayca ve hatâsız yapılmasına imkân verecek şekilde açık ve basit olması, gözlemciyi uğraştırmaması, gözlemcilerin sâdece gözlem ve kayıt işlemi ile yetinmesi, yorum ve değerlendirme yapmaması, gözlem öncesi gözlemcilerin eğitilmeleri ve kendilerine deneme gözlemler yaptırılması lazımdır.