Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alır. Yüz ölçümü 6575 km2, nüfusu 186 953 kişi (2000), il plâka kodu 29'dur. İlçeleri: Merkez, Kelkit, Köse, Kürtin, Şiran ve Torul'dur. Gümüşhane'nin Karadeniz'e kıyısı yoktur. Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi arasında bir geçit alanıdır.

İl toprakları genellikle dağlık ve engebelidir. En önemli dağları; Zigana, Soğanlı, Çoruh-Kelkit, Kop, Otlukbeli ve Gümüşhane Dağları'dır. Gümüşhane'de birçok akarsu vardır. Bu akarsuların hepsi Karadeniz'e dökülür. En önemli akarsuları, Çoruh ve Kelkit ırmaklarıyla Harşit Çayıdır. Doğu Anadolu Bölgesi'nin iklimi egemendir. Kışları soğuk ve uzun sürelidir. Yazlarıysa kısa ve sıcaktır. Dağlık kesimler kayın, meşe, lâdin, köknar ve çam ormanlarıyla kaplıdır.

Gümüşhanelilerin büyük bir çoğunluğu kırsal alanlarda yaşar. Nüfus artışı oldukça düşüktür. Ekonomisi tarıma dayalıdır. En çok yetiştirilen ürünler buğday, şeker pancarı, patates, arpa, lâhana, çavdar ve fasulyedir. Hayvancılık pek gelişmemiştir. Genellikle arıcılık yapılır. Ormanlık alanlarda yaşayan halk ormancılıkla geçinir.

İlde sanayi pek gelişmemiştir. Başlıca sanayi kuruluşları; un ve unlu ürünler, toz kireç, tuğla ve kiremit fabrikaları ve orman işletmeciliğidir.