Emevî devletinin ünlü komutanı. Hicretin 41. yılında (M. 661) Taif’te doğdu. Gençliğinin ilk yıllarına dâir bilgi çok azdır. Mervanoğulları hizmetine giren Haccâc’ı Halife Abdülmelik kumandan yaptı. Çok geçmeden de Mekke-i mükerremede bulunan Abdullah bin Zübeyr’in (radıyallahü anh) üzerine gönderdi. Mekke’yi kuşatan Haccâc, Abdullah bin Zübeyr’in direnişini kırmak için, Kâbe’yi taş ve mancınıkla dövmekte ve yıkmakta tereddüt göstermedi. Yedi ay kadar süren muhasaradan sonra Mekke’yi tamâmen teslim aldı ve Abdullah bin Zübeyr’i şehid ettirdi. Şehirde büyük bir katliam hareketi yaptı. Bu arada yıkılan Kâbe’yi yeniden inşâ ettirdi.

Hicrî 75 (M. 694) yılında Hicaz ve Irak Vâlisi oldu. Hindistan’a kadar birçok yerleri fetheden Haccâc, bu arada çok sayıda Müslümanı şehid etti. O yıllarda Irak bölgesinde yıllardır devâm eden Hâricî isyanları vardı. Müslümanlar zulüm ve işkence altındaydı. Hâricîleri arka arkaya vurduğu darbelerle kahreden Haccâc, büyük bir üne kavuştu. Hâricîlerin belli başlı reislerini öldürdü. H. 86 yılında Velid’in halîfe olması ile yetkileri daha çok arttırıldı. Halîfe Velid bu çok güvendiği vâlisi ile istişâre ederdi. Ömrünü ülke içindeki kargaşalık ve siyâsî isyanları bastırmakla geçiren Haccâc, çabuk yıprandı. H. 95 (M. 714) yılında Vâsıt şehrinde vâliyken vefât etti. Şehrin bilinmeyen bir yerine gömüldü.

Haccâc, yirmi üç sene idâre ettiği memleketleri dehşet ve korku içinde bıraktı. Ömründe yüz yirmi bin kişiyi katl ve idâm ettirdi. Vefatında zindanlarda elli bin kişi olduğu rivâyet edilmektedir. Bu sebeple idâre ettiği bölgelerde “Haccâc-ı Zâlim” diye anılırdı. Güzel konuşur, nükteli sözleri severdi. Her zaman samîmî bir Müslüman intibâını vermekteydi. Hâricîlere vurduğu darbe ile Ehl-i sünnete büyük hizmeti dokunmuştu. Ayrıca Kur’ân-ı kerîme hareke koyup doğru okunmasını da sağlamıştır. Çiftçilere fâizsiz kredi verdi ve sulama tesisleri yaptırdı.

Çok zekî ve siyâseti kuvvetliydi. Keremi, cömertliği, ihsânı da zulmü gibi pek fazlaydı. Affı da çok olurdu.