DR. HAFIZ CEMAL LOKMANHEKİM

Hafız Cemal'in doğum yılı konusunda, kaynaklar değişik tarihler (1857, 1874, 1878) veriyor. Doğumunun Baf veya Lefkoşa'da olduğu savları vardır. Babası Nuh Taci, aslen Bor'dan gelmişti. Annesi, Baflı Emine Molla'dır. İlkokula Baf Kasabası'nda Aşağı Cami'de başladı. İlkokulu bitirince hafızlığa başladı. Daha sonra Baf'taki Darü'l İrfan ve Limasol'daki Köprü Camii Medreseleri'nde okudu. Medreseden sonra Beyrut'a giden Hafız Cemal, oradaki Tıp Fakültesi'nden mezun olunca İstanbul'a yerleşti. Bu arada Jön Türkler'le ilişki kurması üzerine, Yemen'e sürgüne gönderileceğini haber aldı ve Avrupa'ya kaçtı. Çeşitli Avrupa kentlerinde bir süre dolaştıktan sonra, 1905'te Kıbrıs'a döndü.

O dönemde Kıbrıs Türk toplumu perişanlık içinde idi. Kıbrıs'ta kaldığı 1909'a kadar "Kıbrıs Cemiyet-i Hayriye-i İslamiyesi", "Kıbrıs Sanayi Mektebi", "Osmanlı Lisan Mektebi", haftalık "İslâm" dergisi, "Dr. Hafız Cemal Afiyetnamesi", "İslâm Kütüphanesi Yayınları" gibi girişimleri oldu.

Kurduğu okullar için Avrupa'dan ve Türkiye'den birçok öğretmeni Kıbrıs'a getirdi. Köy köy dolaşarak ve halkın diliyle konuşarak hastalarını tedavi ediyordu. Kurduğu okullardan dört yüze yakın usta ve zanaatkâr yetiştirmeyi başardı. Başlattığı her hayırlı işin karşısına baltalayıcılar da çıkıyordu. Bu kişilerin baltalamalarından dolayı bir aralık hasta düştü. Saldırı ve baltalamaların yoğunlaşması üzerine, 1909'da tekrar İstanbul'a döndü, Hilal-i Ahmer Cemiyeti (Kızılay)'nde görev aldı, Mısır hududuna ve Kudüs'e giderek Osmanlı ordularına doktor olarak hizmet etti.

İstanbul'daki yaşamı da dopdolu ve canlı geçti. Bu arada Kıbrıs'la ilgisini kesmedi. İçinden çıktığı toplumun sosyal-siyasal ve sağlık sorunlarıyla ilgilenmeyi sürdürdü. Kıbrıs'a karşı büyük bir sevgisi vardı. Daima yurdunun hasretini çekerdi. O nedenle 1960'a kadar zaman zaman Kıbrıs'ı ziyaret edip hem hastalarına şifa dağıtır, hem de hasret giderirdi. Kıbrıs Türk basınını yakından izlemeyi de ihmal etmezdi.

1936 yılından başlayarak İstanbul'da "Lokman Hekim" adlı bir dergi çıkardı. Özellikle halk sağlığı alanında küçük kitaplar ve broşürler biçiminde çok sayıda yayını vardır.

Yıllarca takma ad olarak kullandığı Lokmanhekim'i, soyadı olarak da aldı.

Doğum tarihi kadar, ölüm tarihi için söylenenler de çelişkilidir. 1950 yıllarının sonlarında öldüğünü söyleyenler olduğu gibi 1967 ve 1982 yıllarında öldüğünü yazanlar da vardır.

İstanbul'da "Dr. Hafız Cemal Lokmanhekim ve Eşi Sabiha Lokmanhekim Sağlık Vakfı" adında, anısına kurulmuş bir vakıf vardır.