Alm. Niesen (n), Fr. Eternuement (m), İng. Sneeze, sneezing. Burun iç yüzeyinin uyarılmasıyla, havanın gürültülü ve hızlı bir şekilde burun ve ağızdan çıkarılması. Burun iç yüzeyinde (mukozasında) sonlanan beşinci kafa siniri yoluyla gelişen bir refleks olan hapşırma, toz, kir gibi tahriş edici maddelerin üst solunum yollarından uzaklaştırılmalarını sağlar.

Hapşırmanın en sık görüldüğü durum nezledir. Başlayacak bir gripin ilk habercileri arasında da hapşırma başta gelir. Burun allerjisi olan şahıslarda, ortaya çıkan saman nezlesi durumunda, sulu burun akıntısı, gözlerde sulanma-kızarıklık ve peşpeşe hapşırmalar vardır. Kızamık ve su çiçeği hastalıklarının başlangıcında da sık ve şiddetli hapşırmalar olur. Burunda yaprak tozları, talaş gibi yabancı cisimlerin bulunması da hapşırmalara sebeb olur.

Nezlede ortaya çıkan hâdise burun mukozasının şişmesidir. Burun mukozası şişince burundan boğaza olan ifrâzât geçişi durur. Biriken ifrâzâtın burnu uyarması sonucu hapşırmalar ortaya çıkar.

Hapşırma, Allahü teâlânın insana bir rahmeti, iyiliğidir. İhtiyaç duyduğu zaman hapşıramayan kimse, bu ihtiyacı daha iyi anlar. Hapşırma esnâsında kalp bir an için durup hemen ardından çalışmasına devam etmektedir. Aynı zamanda tahriş edici maddelerin atılması da insana büyük ferahlık sağlar. Bu nimetleri yaratan Allahü teâlâya bir şükrün ifâdesi olarak hapşıran bir Müslümanın “Elhamdülillah” demesi sünnettir. Böyle diyeni işitenlerin de “yerhamükallah” demesi farz-ı kifâyedir. Hiç olmazsa birisinin demesi lâzım olur.