Peygamber efendimizin şâiri. Ensârdan yâni Medîneli Müslümanlardandır. Künyesi Ebû Velid’dir. Ebû Abdurrahmân veEbû Hüsâm da denilmiştir. Aslen Yemenli olup, soyu Benî Neccâr Kabîlesinden Hazrec Kabîlesine, bunlardan da Kahtan Kabîlesine ulaşır. Annesi Füri’ate binti Hâlid de Hazrec Kabîlesindendir. Doğum târihi bilinmemektedir. Kendisinden nakledildiğine göre, Peygamber efendimizden 7 veya 8 sene önce doğmuştur. 682 (H.62) senesinde 120 yaşında Medîne-i münevverede vefât etti.

Şam ve civârında hüküm süren Gassânî hükümdârları sarayına mensup olan Hassân bin Sâbit; Müslüman olmadan önce de meşhur şâirlerdendi.

Resûl-i ekrem efendimizin peygamberliğini açıklayıp, İslâm dînine dâvete başlaması ile Hazrec Kabîlesi de İslâmiyetle şereflenmişti. Bu sırada Medîne’ye gelen Hassân bin Sâbit Müslüman olmuştu. Müslüman olduğunda 60 yaşındaydı.

Hassân bin Sâbit Müslüman olduktan sonra, Peygamber efendimizin yanından ayrılmadı. Resûlullah efendimizi medh eden pekçok şiir söyledi. İbn-i Abbâs onun, Peygamberimizin yaptığı savaşlara katıldığını rivâyet etmiştir. Bedr Savaşında Medîne’de kalmakla vazifelendirilmişti. Yaşlı ve bedenen zayıf olduğu için bizzât savaşa katılamadı. Bu sırada, Müslümanları medh eden ve cihâda teşvik eden şiirler yazdı. Müşrik şâirlerinin Müslümanlara karşı yazılan şiirlerine cevaplar verip, onları hicvetti. Peygamber efendimiz, onun İslâm düşmanlarına karşı yazdığı şiirlerle cihâd ettiğini ve bu şiirlerin her bir kelimesine verilen sevâbın çok olduğunu bildirmiş; “Hassân’ın beyitleri düşmana ok darbesinden daha tesirlidir.” buyurmuştur.

Bedir Savaşından sonra, Ka’b bin Eşref adlı bir Yahûdî şâiri, Bedr’de ölen Mekkeli müşrikler için bir şiir söylemişti. Çevrede tesir uyandıran bu şiire karşı sevgili Peygamberimiz, Hassân bin Sâbit’e, bir şiir yazmasını emredince, o, bu Yahûdî şâire karşı bir şiir yazdı. Bu şiiri o derece tesirli oldu ki, Mekkeli müşriklerden hiçbiri, o Yahûdî şâiri evinde misâfir etmeye cesâret edemedi.

Hassân bin Sâbit, Peygamber efendimizin vefâtında çok üzülüp, bu üzüntülerini bildiren uzun mersiyeler yazmıştır. Hazret-i Ömer devrinde gözleri görmez olan Hassân bin Sâbit, hazret-i Muâviye’nin halîfeliği sırasında vefât etti.

Peygamber efendimiz; “Muhakkak ki, Allahü teâlâ Resûlünü övmek ve müdâfaa etmek husûsunda, Hassân’ı, Rûh-ul-kudüs (Cebrâil aleyhisselâm) ile takviye etmektedir.” buyurmuştur.

Hassân bin Sâbit, Peygamber efendimizden bizzât işiterek hadîs-i şerîf rivâyet etmiştir. Berâ bin Âzib, Sa’îd bin Müseyyeb, Ebû Seleme bin Abdurrahmân, Ebü’l-Hasan (Nevfel’in âzâdlı kölesi), Abdurrahmân bin Hassân, Hârice-tübnü-Zeyd bin Sâbit, Yahyâ bin Abdurrahmân gibi hadîs âlimleri Hassân bin Sâbit’ten hadîs rivâyetinde bulunmuştur.

Hassân bin Sâbit buyurdu ki:

Kötü bir söz işittiğin zaman göz yum, af ile karşıla, onu dinlememiş gibi ol.

Kalplerinde buğz ve husûmet taşıyan insanların işi, altında ateş yanarak kaynayan tencereler gibi devamlı kaynar. Buğz ve düşmanlık sebebiyle içlerinden ateş saçılır.

Hassân bin Sâbit’in Dîvân’ı, Beyrut’ta basılmıştır.