Hindistan’da kurulan Türk asıllı Müslüman devlet. 1724 târihinde Gürgâniyye Devletine (1526-1858) bağlı olarak Dekken’de Çın Kılıç Han (1671-1748) tarafından kuruldu. Çın Kılıç Han, Gürgâniyye Devletinin kumandanlarından Türk asıllı ÂbidKılıç Han Semerkandî’nin oğludur.

Gürgâniyye Devletinde yüksek memuriyetler ve Dekken eyâlet vâliliği de yapan Çın Kılıç Hân, 1724 yılında Haydarâbâd Devleti de denilen hânedanlığı kurdu. 1857 yılına kadar Gürgâniyye hâkimiyetinde olan devlet, bu târihten sonraİngiltere’ye tâbi oldu. İngilizler Haydarâbâd Devletinin dış bağımsızlığını bütünüyle, iç bağımsızlığını da kısmen kaldırıp sınırlarını daralttı. 1948 yılında İngiltere’den ayrılıp, bağımsızlığa kavuşan Hindistan ile Haydarâbâd Devleti arasında siyâsî anlaşmazlık çıktı. Devlet başkanı Osman Nizam Han (1911-1967) bölgenin bağımsızlığını savundu. Hindistan bunu kabul etmeyip savaş açtı. Savaş sonunda Haydarâbâd Devletinin savunma ve dış işlerinde Hindistan’a bağlı, içişlerinde bağımsız olması kabul edildi. Fakat Kuzey Hindistanlı lider Seyyid Kâsım Regavî’nin Hindulara karşı idâre ettiği Rizakârlar hareketine karşı askerî yardım göndermemesini bahâne eden Hindistan, Haydarâbâd’ı işgâl etti. İdâre askerî bir vâliye verilip, bölge eyâlet hâline getirildi. 1950 Anayasası ile demokratlaşan Hindistan, Haydarâbâd devletinin eski hanıOsman Nizam’ın sâdece “Haydarâbâd devlet başkanı” ünvânını muhâfaza etmesini kabul etti. Nizamlık 1956’da tamâmen ortadan kalktı. Günümüzde sâdece ünvan olarak varlığını sürdürmektedir.

Gürgâniyye, İngiltere ve Hindistan devletleri hâkimiyetlerinde yaşayan Haydarâbâd Devletinin başkenti Haydarâbâd şehridir. Hânedânın dili önce Türkçe, sonra Farsça daha sonra da Urduca olup, Müslümanlar çoğunlukla Hanefî mezhebindedir. Bugünkü Haydarâbâd devlet başkanı Bereket Ali Hanın annesi, son halîfe İkinci Abdülmecîd Efendinin kızı Dürrî Şehvâr Sultan olup, kendisi de İstanbullu bir Türk kızı ile evlidir. 1918’de Osman Nizam Han tarafından kurulan “Osmaniyye Üniversitesi” bugün öğretim yapılan büyük bir müessesedir.

Haydarâbâd Hânedanı Mensupları

Çın Kılıç Han (1724-1748)

Ahmed Han (1748-1750)

Muhiddîn Han (1750-1751)

Salâbed-Ceg Han (1751-1763)

Ali Han (1763-1803)

İskender Han (1803-1829)

Ferhunde Ali Han (1829-1857)

I. Mahbub Ali Han (1857-1869)

II. Mahbub Ali Han (1869-1911)

Osmân Han (1911-1967)

Bereket Ali Han (1967- )