edip ve seyyâh. İsmi, Muhammed bin Ahmed bin Cübeyr el-Kinânî, künyesi Ebü’l-Hüseyin’dir. 1145 (H. 540) senesinde Valancia’da doğdu. 1217 (H.614) de vefât etti. Babasının Jativa’da devlet hizmeti zamanlarında iyi bir tahsil yaptı. Din ilimlerini öğrendi. Bilhassa edebiyâtta yetişti. Çok güzel şiirler yazdı. Kâbiliyeti ve başarısı sâyesinde Granada vâlisi Ebû Sa’îd Osmân bin Abdülmü’min’e sekreter oldu.

Seyâhate çok meraklı olan İbn-i Cübeyr, doğuya üç ayrı seyâhat yaptı. Seyâhatlerinin ilkine 1183’te çıktı ve Rihletü İbn-i Cübeyr adlı seyâhatnâmesini yazdı. Birinci seyahatine Granada’dan başladı. Sardunya, Sicilya ve Rodos yoluyla İskenderiyye’ye ulaştı. Kâhire’ye gitti ve Kızıldeniz’i geçerekCidde’ye vardı. Mekke’ye giderek hac ibâdetini yaptı veMedîne-i münevvereye gelip Peygamber efendimizi ziyâret etti. Sonra Kûfe, Bağdat, Musul, Cizre, Haleb ve Şam’a gitti. Memleketine dönmek üzere Akra’ya vardı. 1185 senesinde Sicilya’ya hareket etti. Kazâ sonucu gemi değiştirerek Cartagenat’a geldi.

İbn-i Cübeyr, bundan dört sene sonra ikinci bir seyâhate daha çıktı. Ancak; 1189 ve 1191 yılları arasında geçen bu seyâhati ile ilgili herhangi bir yazı bırakmadı. Nihâyet 1217 senesinde tekrar seyâhatle müderrislik için gittiği İskenderiye’de vefât etti.

İbn-i Cübeyr’in Rihle adlı seyâhat kitâbı, konusundaki eserlerin en iyilerinden olup, seyâhat türünün örneğini teşkil etmiştir. Eser, Haçlı seferleri târihi, ortaçağda Akdeniz’deki gemi trafiği, tasvir ettiği memleketlerin siyâsî ve sosyal durumu, ayrıca yolculuğu için kıymetli bir kaynaktır.

İbn-i Cübeyr’in bu meşhur seyâhatnâmesi Rihle, 19. asır ortasında Avrupa’da tanınmış; Fransızca, İtalyanca ve İngilizceye tercüme edilmiştir.