Alm. Bedürfnis (n), Notwendigkeit (f), Fr. Besoin (m), nécessité, İng. Necessity, need, want. Rûh ve beden için lâzım olan ve yokluğu hâlinde sıkıntı çekilen şeyler. İnsan muhtaç bir varlık olup, ihtiyâcını talep hâlindedir. Hiçbir şeye muhtâç olmayan ise Allahü teâlâdır. Her şey O’na muhtâc hâldedir.

İhtiyâçlar maddî ve mânevî olmak üzere iki kısımdır: Mânevî ihtiyâçlar rûhun gıdâsı olup, önce îmân sonra ibâdet ve ahlâk bilgileridir. Allahü teâlâ insanların bu tür ihtiyâcını Peygamberlerle ve sevgili kullarıyla karşılamıştır. Peygamberler ve onlara tâbi olan âlimler ve evliyâ insanların îmâna gelmelerine ve güzel ahlâk sâhibi olmalarına çalışarak mesûd etmişler, onları dünyâ ve âhiret seâdetine kavuşturmuşlardır.

İnsanların maddî ihtiyâçları ise iktisâdî faaliyetlerle yapılır. Üretilen mal ve hizmetlerle giderilir. Bunlar için İslâm dîni ve daha önceki hak dinler ihtiyâç için belirli ölçüler koymuşlar, helâl ve haram (yasak) hükümleri bildirmişlerdir. Böylece meşrû yollardan ihtiyâçlar karşılanmıştır. Maddî ihtiyâçlar, temel ihtiyâçlar (yiyecek, giyecek ve ev) ve ikinci derecede olanlar (rahatlık ve konfor) olmak üzere iki kısımda ele alınmıştır. Temel ihtiyâçlar insanı ölümden koruyan şeylerdir. Yiyecek deyince mutfak eşyâsı da anlaşılır. Ev demek ev eşyâsı da demektir. Binek hayvanı veya arabası, hizmetçisi ve sanat âletleri ve lüzumlu kitapları da ihtiyâç eşyâsı sayılmıştır.