Üzerinden elektrik akımı geçen iletken bir telin etrafında manyetik alan oluşur. Bu olayın tersi de gerçekleşebilir. Mıknatıs kullanarak da iletken bir tel üzerinde elektrik akımı elde edilebilir. 1831 yılında İngiliz bilim adamı Michael Faraday indüksiyon akımıyla ilgili çalışmalarda bulunmuştur.

Düzgün bir manyetik alana yerleştirilmiş olan bir bobinin içerisine de, bir mıknatısı hareket ettirilerek akım elde edilebilir. Bobine mıknatıs yaklaştırıldığında, bobinden geçen manyetik alan kuvvet çizgilerinin sayısı artar. Mıknatıs, halka düzleminden uzaklaştıkça, manyetik alan kuvvet çizgilerinin sayısı azalır. Manyetik alan kuvvet çizgilerinin sayısının değişmesiyle elde edilen akıma indüksiyon akımı denir.

İndüksiyon akımının oluşması bir devrede oluşan manyetik akım değişimine bağlıdır. Sarım sayıları farklı akım makaralarında oluşan indüksiyon akımının şiddeti de farklıdır. İndüksiyon akımı, akım makarasının sarım sayısı, kullanılan mıknatısın hızı ve manyetik alan şiddeti arttıkça artar. Akım makaralarının sarım sayısı, mıknatısın hızı ve manyetik alan şiddeti azaldıkça da, indüksiyon akım şiddeti azalır.

Akım makarası (bobin) ve akım makarasına bağlanmış bir düzenekte, mıknatıs, makaraya yaklaştıkça ampermetrenin göstergesi sapar. Mıknatısın hareketsiz olduğu durum da, devreden akım geçmediğinden ampermetrenin göstergesi sapmaz. Mıknatıs makaradan uzaklaştığında ters yönde bir akım oluşur. Mıknatıs sabit kalıp makara hareket ettirildiğinde de ampermetrenin göstergesi sapar ve indüksiyon akımı oluşur.

İndüksiyon akımının farklı kullanım alanları vardır. Elektromıknatıs, elektrik zili, telefon, telgraf, radyo, elektrik motoru, transformatör gibi birçok aracın yapımında, indüksiyon akımından yararlanılır. Elektromıknatısların sarım sayıları ve akım şiddetleri artırılarak, çok kuvvetli mıknatıslar elde edilebilir.

İLGİLİ KONULAR

Elektromıknatıs, Elektrik Motoru