Sözle, bakışla, telkin yapılarak sağlanan bir çeşit uyku durumu.

Hipnoz da denir. İpnoz sözcüğü ilk kez İngiliz hekim Braid tarafından kullanılmıştır.

İpnozun geçmişi çok eskilere dayanmakla birlikte, bilimsel literatüre girmesi F. A Mesmer tarafından sağlanmıştır. On sekizinci yüzyılın son çeyreğinde bazı nörotik hastaların tedavisinde ipnozu kullanan Mesmer hem çok popüler olmuş hem de birçok hasım kazanmış, kendisi şarlatanlıkla suçlanmıştır. Çünkü her devirde olduğu gibi o devirde de insanlar doğa üstü güçlere ve bu güçlere sahip olan insanlara çok inanmışlar ve onlardan medet ummuşlardır. Bunu çok iyi kullanan Mesmer ipnoz seanslarına âdeta mistik bir hava katarak etkinliğini artırmıştır.

Hipnozu yaratan tekniklerin tümüne verilen ortak ad ise hipnotizma (ya da ipnotizma) dır. İpnotizma; günlük stres ve sıkıntılar, sigara alışkanlığından kurtulmak, şişmanlık ve yeme bozuklukları, uyku bozuklukları, konsantrasyon problemleri, fobiler (korkular), cinsel sorunlar ve diğer psikiyatrik rahatsızlıkların tedavisinde yardımcı araç olarak kullanılabilir. Ancak ipnotizmanın tek kullanım yeri psikiyatrik hastalıklar değildir. Diş hekimleri anestezide kullanabilirler.