İtalyanın Ekonomik Coğrafyası - Bilgiler
Tarımsal üretimin değeri, GSM' nın 6 ya da 7' sini aşmaz. Bu durum, kısmen arkaik iktisadi bir yapıların bir sonucudur; parçalanmış ve çok küçük tarım işletmeleri (ortalama yüzeyi ancak 7 ha), toprakların eşitlikten uzak dağılımı. 1950' de yapılan tarım reformu, sınırlı ve eksik kaldı. Ama kırsal bölgeler yine de değişikliğe upradı; makineleşme, gübre kullanımı arttı, besin sanayisiyle olan bağlar sıkılaştı. Buna karşın, tarım eskisi gibi açıkvermeyi sürdürdü ve kırsal bölgelerden nüfus gücü sürdü. Bunun yanı sıra kültür sistemleri değişti. Tahıl ürünleri en önemli kültürler olarak kaldığı gibi bunların verimleri de arttı. Buğday (8 ila 10 Mt) heryede ekilen bir tahıldır; pirinç (1,25 Mt) piemonte ve Lombardia' da yetişir; gerçek bir yayılma gösteren tek tahıl, hayvan yemi olarak kullanılan melez mısırdır (6,5 Mt). İtalyan bağcılığı dünya birinciliğini Fransa' nın elinden aldı, belli bir türde uzmanlaşmış bağların sayısı çoğaldı ve üretilen "chianti" gibi orta kalitenin iyisi şaraplar (60 Mhl) Fransa ile sıkı bir rekabete girdi.

Ligurio'da ve güneyde toplanmış zeytincilik açıkça geriledi. Meyve sebze yetiştiren alanlar genişledi. Elma, armut, şeftali, Emilia, Veneto ve Compania' da bol miktarda yetiştirilmeye başlandı. Sicilya turunçgil bölgesidir (2,7 Mt kadar ). Sebze konusunda güney İtalya üstün durumdadır, çok çeşitli sebzeler üretilir. Bunlar arasında biber ve patlıcan (Compania), soğan (Emilia, Compania) ve daha çok da domates (Emilia, Compania) üretimi ön planda yer tutar. Liguria' nın çiçekleri, Veneto' nun sanayi ürünleri tarımı (şeker pancarı ve yağlı bitkiler) dar alanları kaplar.

İtalya hiçbir zaman büyük bir hayvan yetiştirici ülke olamamıştır ve şimdi de dışarıdan geniş çapta et almayı sürdürmektedir. Yem üretimi, büyük bir sürüyü beşlemek için yetersizdir. Büyükbaş hayvancılığın (8,7 milyon baş) 2/3 si kuzey İtalya' da yapılır. Süt ve ete dönük hayvancılıktır bu ve iyi nitelikli bir peynir üretimine hammadde sağlar. Küçükbaş hayvancılık ise (12,8 milyon baş) güneyde, özellikle Sardinya' da toplanmıştır (toplam miktarının %72' si). En önemlisi, kümes hayvancılığıyla domuz (9,3 milyon baş) üreticiliği, şarküteri kesimine bağlı sınai bir hayvancılık olup en başta Emilia-Romagna bölgesinde yapılır. İtalya, aynı zamanda kereste dışalımcısıdır, çünkü ulusal ormanlar çok yoksullaşmışlardır. Balıkçılık, daha çok kırsal yaşama bağlı bir etkinliktir. Kıyı boylarının uzunluğuna karşın, balıkçılık ulusal ekonomide az bir ağırlık taşır, çünkü Akdeniz fazla balıklı bir deniz değildir. Av miktarı hiçbir zaman yılda 400 bin t' nı aşmaz ve bunun yarısı Adriya denizinden elde edilir. Bazı deniz ürünleri yetiştiriciliğine de rastlanır (Napoli, Toronto). Balıkçılık, ulusal gereksinimikarşılamaktan uzaktır.

Maden yatakları, çeşitli ama küçük ve dağınıktır (demir,kurşun, çinko, civa, linyit, kükürt); kömür yatakları hemen hemen tükenmiştir; buna karşılık ülke, hidrokarbonlar ve hidrolik güç bakımından biraz daha zengindir. Nihayet İtalya, ormanların yok edilmesi sonucu torak kaymalarının felaketlere yol açan depremlerin sürekli tehdidi altındadır; öte yandan çevre kirliliği de son yıllarda yeni bir felaket olarak çıkmaktadır.

1960 ile 1990 arasında İtalya sanayisi varlıklarını ve gücünü bir oranda arttırdı ve böylece ülke, batı dünyasının kayda değer bir sanayi gücü durumuna geldi. GSMH' nın %38,5' lik bir bölümü sanayi kesiminden elde edilmektedir. Geniş biir kamu kesimi, büyük özel şirketlerve sayısız küçük ve orta işletmenin yanyana gelmesinden oluşan üretim sistemi, çok özgün bir niteliklidir.

Bu durum, milli sanayi sistemine esneklik ve etkinlik kazandırır. Kamu kesiminin temel özelliği, ulusallaştırılmış olan bir kesimden (elektrik) başta bir de İRİ (İstituto perla Ricostruzione İndustriale), ENİ (Ente Nazionale İdrocarburi) gibi, özel işletmeler biçiminde yönetilen ve birçok şirketi denetimi altında bulunduran güçlü kamu kuruluşlarını içermesidir. Özel kapitalizm, Prelli, Olivetti, Fiat gibi bazı büyük firmalara temsil edilir. Bu büyük birimlerin altında, gayet dinamik orta işletmeler yer alır ki, bunların arasında olağanüstü başarılı olanlar vardır: Prato' daki yünlü dokuma fabrikaları, Brescia' daki demir-çelik sanayisi, elektrikli ev eşyası üreticisi. Ayrıca, yaşamını türlü çarelere (kaçak işçi çalıştırma, vergi kaçırma, faturasız mal satma) başvurarak sürdüren bir "yer altı" iktisadi kesimi de vardır. Özellikle tüketim dallarında etkinlik gösteren bu kesim, doğal olarak ucuz bir iş gücü kullanarak "resmi" üretim mallarına karşı dış piyasalarda "vahşice" bir rekabet yürütülmektedir. Bu durum, en çok tekstil ve deri işçiliği dalları için söz konusudur.

Bu geniş bütün, 8 milyonu aşkın ücretliyi kapsar. En başta makine ve kimya sanayileri gelmek üzere, bütün sanayi dalları burada temsil edilir. Ham maddesi az dan İtalya, bunu dışardan satın almak zorundadır. Enerji alanında, ülke son derece bağımlıdır. Küçük kömür yatakları tükenmiş durumdadır. Sudan elde edilen elektrik (elektrik üretiminin %21'i jeotermik enerji (%2,5)ve nükleer enerji (% 6,6), hidrokarbürlerin yerini tutmaktadır. İtalya, Po ovası, Adriya denizi'nde, sicilya'da (gela, Regusa petrolü) topraklarında metan (17 Milyar m3) ve petrol (yaklaşık 4,8 Mt) çıkarır. Buna karşın, petrol faturası çok ağırdır (dışalım 78Mt). İtalyan demir-çelik sanayisi de hammadde dış alımına dayanır. Büyük merkezler Cenova, Piambino, Napoli, Toronto ve Terni' dir. Demir dışı madenler Porto, Marghere (aliminyum), Mori, Bolzano, Brescia'da işlenir. Makine alanında, egemen dal mekanik inşaattır.

Kimya sanayisinde hidrokarbonların arıtılması en başta gelir. Bu konuda, İtalya Avrupa' da 1. sırada yer alır. Hafif kimya sanayisi, güçlü bir yapay ve sentetik elyaf kesimine sahiptir. Tekstil sanayileri günümüzde gerilemektedir: pamuk işçiliği Milano dolaylarında, yün işçiliği Biello, Prato' da varlığını sürdürmektedir. Buna karşılık, giysi ve ayakkabı yapımı tam bir gelişme içindedir. Her alanda kuzey, güneye oranla üstün durumdadır.

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Popüler Sayfalar:
Son Ziyaretler: