Alm. Feuerwehr (f), Fr. (Organisation f des) sapeur-pompiers (m.pl.), İng. Fire brigade. Yangın söndüren, etrâfa dağılmasına mâni olan ve yanan binâlardan kalanları kurtaran bir kuruluş.

Ateşin kullanılması tabiî olarak yangını da berâberinde getirdi. Yangınların büyüyerek toplu iskan yerlerinde yaptığı büyük tahribât, insanları yangınlardan korunma çârelerine sevk etti. Eski devirlerde, çeşitli topluluklarda değişik uygulaması yapılan yangın söndürme hizmetinin teşkilâtlandırılması, 16. yüzyıldan sonradır. Osmanlılarda Üçüncü Murâd devrinde çıkan büyük yangınların sonunda 1572 yılında bir ferman yayınlandı. Buna göre her evde bir küp su, merdiven, kazma, kürek bulundurmak mecbûriyeti getirildi. Yangın söndürmede esaslı gelişme 18. yüzyılın başlarında oldu. Müslüman olan ve Dâvûd ismini alan bir Fransız teknisyeni bir yangın tulumbası yaptı. Bu, Tüfekhâne ve Tophâne yangınlarında denendi (1714). Ağır, kullanışı zor olan bu tulumbanın yerine sonradan daha kullanışlı ve hafif bir teşkilât kuruldu ve başına Dâvûd getirildi. Teşkilâta Tulumbacılar Ocağı adı verildi (Bkz. Tulumbacı). Tulumbacılar Ocağı 1825 yılına kadar görev yapmış ve 1827 yılında yarı Askerî İtfâiye Teşkilâtı kurulmuştu. 1869 yılında belediye dâire ve merkezlerine, mahallelere tulumbalar verilerek Semt Tulumbacı Ocakları tesis edildi. Bu yıllarda İstanbul’da büyük bir yangın çıktı. Bunun üzerine Macaristan’dan Kont Secini getirtilerek Askerî İtfâiye Teşkilâtı kuruldu (1874). Bu teşkilât 1923 yılına kadar ordunun bir kuruluşu olarak hizmet gördü. 25 Eylül 1923 târihinde bakanlar kurulu kararı ile modern itfâiye teşkilâtı belediyelere devredildi. Belediye teşkilâtı olan her yerde itfâiye teşkilâtı bulunmaktadır. Belediye sınırlarının genişliğine göre bu teşkilât da, personel araç ve gereç bakımından artış göstermektedir.

1937 yılından beri faaliyet gösteren itfâiyecilik okulu yurdun çeşitli yerlerinden gelen personeli yangın söndürücü olarak yetiştirmektedir. Yangın söndürme ve kurtarma çalışmalarının yanısıra, verilen genel kültür ile ilgili dersler 9 ay sürmektedir.

1992 yılında en büyük vilâyetimiz olan İstanbul’da 12.506 yangın görülmüş, 66 kişi hayâtını kaybetmiş, 235 kişi yaralanmıştı. Bu yangınların neticesinde yapılan tesbitlere göre; binâlarda ve eşyâlarda meydana gelen maddî hasar ise 202.058.850.000 TL’dir. İstanbul İtfâiye Müdürlüğü 12’nin üzerinde bölgeye ayrılarak yangınlarla mücâdele etmeye çalışmakta, gelişen teknolojiye uygun olarak, çeşitli yangın söndürme araçları kullanmakta ve tekniklerini uygulamaktadır. (Bkz. Yangın)