Alm. Isomerie (f), Fr. Isomérie (f), İng. Isomerism. İki veya daha çok kimyâsal bileşiğin aynı sayıdaki (orandaki) aynı elementten meydana gelmesi olayı. Bu bileşiklere izomer bileşikler denir ki; bunların molekül ağırlıkları aynı olmasına rağmen, fiziksel veya kimyâsal özellikleri veya her ikisi de farklıdır. İzomeri olayı daha çok organik bileşiklerde görülür. Fakat inorganik bileşiklerde de rastlanır.

Yapısal izomeride bileşiklerin bileşimi aynıdır. Fakat atomların uzayda dizilişi farklıdır. İskeletin dizilişi farklı olduğu gibi bağlanmalar, fonksiyonel ve atomik gruplar da farklıdır. Mesela, normal bütan ile 2-metil propan birbiri ile izomerdir ve burada iskelet düzeni farklıdır:

Görüldüğü gibi iki bileşik aynı sayıda karbon ve hidrojenden meydana gelmiştir. Hidrokarbonlarda karbon sayısı arttıkça izomer sayısı da artar. C5H12 bileşiğinin üç izomeri olduğu halde C9H20 bileşiğinin 35 tane izomeri vardır. C20H40 bileşiğinin teorik olarak 336.319 izomeri vardır. Mevkiye bağlı olan izomeri olayında çift bağların veya grupların yerleri değişiktir:

1,2 Dikloretan 1,2 Dikloretan

Orto-ksilen Metaksilen Peraksilen

Bu verilen misâllerde atom veya grupların mevkilerini değiştirmeleriyle izomer bileşikler meydana geldiği görülmektedir.

Fonksiyonel grupların değişik olması ile de izomeri olayı meydana gelmektedir:

Etil Alkol Dimetli Eter

Steroizomeride bileşikler, aynı karbon iskeletine ve iskelette aynı pzisyonda aynı fonksiyonel gruplara sâhiptir, fakat uzayda üç buutlu düzenler farklıdır. Bunlar geometrik ve optik izomeri olmak üzere iki tiptir.

Maleik asit ile fumarik asit bir geometrik izomeri gösterir. Fiziksel ve kimyâsal özellikleri tamâmen farklıdır:

Maleik Asit Fumarik Asit

Optik izomeride moleküller her birinin asimetriği yâni biri diğerinin aynadaki görüntüsü gibidir:

(+) Tartarik Asit (-) Tartarik Asit Mesotartarik Asit