Alm. Leichnam, Kadaver (m), Leiche (f), Fr. Cadavre (m), İng. Corpse. Ceset; diseksiyon (parçalara ayırmak, kesmek) için kullanılan cansız insan vücûdu. Daha çok, hekimlik öğretiminde kullanılmak için hazırlanmış ceset mânâsındadır.

Bir kadavra diseksiyonunun gâyesi, insan vücûdunun anatomisini (yapısını) öğrenmek isteyenlere yeterli bilgiyi sağlamaktır. Bu bilgiyi sağlamak için en uygun vâsıta kadavradır. Yine de, cesette ölümün yaptığı değişiklikler ve cesedi korumak için kullanılan fiksatif sıvılar az veya çok organların normal görünümünü bozmaktadır. Ayrıca, organizmanın hayat boyunca geçirdiği hastalıkların yaptığı değişiklikler de cesedin normal anatomisi değerlendirilirken göz önünde tutulmalıdır. Bu yüzden kadavra diseksiyonunun patolojik anatomi (hastalıklarda meydana gelen yapı değişikliklerini inceleyen bilim dalı) ile olan ilgisi sonucu otopsi kavramı ortaya çıkmaktadır. Otopside, sebebi bulunamayan hastalıkları ve ölümleri aydınlatmak gâyesi ile kadavralar incelenir.

Kadavra hazırlanma safhası: Bir kadavra ölümden 1-2 saat sonra yapılacak bâzı ön hazırlıklar sonucunda hazırlanabilir duruma getirilir.

Ölümü tâkip eden bir iki saat içinde cesede şah damarı(Arteyia Carotis Communis) gibi büyük bir atardamardan kan miktarına eşit oluncaya kadar (2 lt su + 2 lt formol + 2 lt alkol) formol verilir. Formol kadavranın çabuk sertleşmesini sağlar. Bu işlemler sonunda kadavra özel olarak hazırlanmış % 10’luk formol havuzuna konur. Burada en az altı ay bekler ve bu işlemler sonucunda kadavra hazır duruma girer.

Kadavra Türkiye’de ve dünyâda, özellikle tıp eğitimi yapan fakültelerde anatomi dersinde eğitici gâyelerle kullanılır.

Organ ve doku alınması, saklanması ve nakli hakkındaki 2238 sayılı Kânunun bâzı maddeleri:

Madde: 1- Tedâvi, teşhis ve bilimsel amaçlarla organ ve doku alınması, saklanması ve nakli bu kânun hükümlerine tâbidir.

Madde: 5- On sekiz yaşını doldurmamış ve mümeyyiz olmayan kişilerden organ ve doku alınması yasaktır.

Madde: 6- On sekiz yaşını doldurmuş ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki şâhit huzurunda açık, bilinçli ve tesirden uzak olarak, önceden verilmiş yazılı ve imzâlı veya en az iki şâhit önünde sözlü olarak beyan edip, imzâladığı tutanağın bir hekim tarafından onaylanması zorunludur.

Madde: 14- Bir kimse sağlığında vücûdunun tamâmını veya organ ve dokularını, tedâvi, teşhis ve bilimsel amaçlar için bıraktığını resmî ve yazılı bir vaziyetle belirtmemiş veya bu konudaki isteğini iki şâhit huzurunda açıklamamış ise sırasıyla, ölüm anında yanında bulunan eşi, reşit çocukları, ana veya babası veya kardeşlerinden birisinin, bunlar yoksa yanında bulunan herhangi bir yakınının muvâfakatiyle ölüden organ ve doku alınabilir.

Aksine bir vasiyet veya beyan yoksa, kornea gibi ceset üzerinde bir değişiklik yapmayan dokular alınabilir.

Ölü, sağlığında kendisinden ölümden sonra organ veya doku alınmasına karşı olduğunu belirtmişse organ ve doku alınamaz.

Ek fıkra: Ayrıca vücûdunu ölümden sonra inceleme ve araştırma faaliyetlerinde faydalanılmak üzere vasiyet edenlerle, yataklı tedâvi kurumlarında ölen veya bunların morglarına getirilen ve kimsenin sâhip çıkmadığı ve adlî kovuşturma ile ilgisi olmayan cesetler, aksine bir vasiyet olmadığı takdirde 6 aya kadar muhâfaza edilmek ve bilimsel araştırma için kullanılmak üzere ilgili yüksek öğretim kurumlarına verilebilirler...