Kol kuvveti etkisinin artırılmasında kullanılan basit makine. Tahterevalli, kürek, fındık kıracağı ve levye, birbirine ilk bakışta benzemese de aslında birer kaldıraçtır. Kaldıracın en önemli özelliği, bir dayanak noktası olmasıdır. Kaldıraçların beş kısmı vardır: Yük, yük kolu, kuvvet, kuvvet kolu ve dayanak noktası (destek).

Birden fazla kaldıraç tipi vardır. Dayanak noktası, kuvvet kolu ve yük kolu arasında olan kaldıraçlara "çift taraflı kaldıraç" denir. Dayanak noktası, yük koluna ne kadar yakın olursa, cismi hareket ettirmek o kadar kolay olur. Makas, pense ve tahterevalli bu tip kaldıraçlar arasına girer.

Dayanak noktası bir uçta, kuvvet ve yük bir uçta olan kaldıraçlara da "tek taraflı kaldıraç" denir. Kapı ve el arabası bu tür kaldıraçlardandır.

Üçüncü tip kaldıraçlarda, kuvvet kolundaki kuvvet, yük kolundaki kuvvetten daha çoktur. Kuvvet kolu dayanak noktasıyla yük kolu arasındadır. Beysbol sopası ve kürek bu tip kaldıraçlara girer.

Kaldıraçlardaki temel kuvvet bileşenleri aşağıdaki gibi formüle edilir:

Kuvvet x Kuvvet Kolu = Yük x Yük Kolu

İLGİLİ KONULAR

Basit Makineler