Canlılardaki hücrelerin büyümesi ve çoğalması kalıtsal olarak düzenlenmiştir. Yani doku ve organları oluşturan hücrelerin sayısı ve büyüklüğü kontrol altındadır. Kontrolden çıkan hücrelere kanser hücresi, bu olaya da genel olarak kanser denir. Kanserleşmiş hücreler birikerek tümörleri meydana getirir. Tümörler oluştukları bölgede kalırsa bunlara "iyi huylu tümör" denir. Bazı durumlarda çoğalmaya devam eden kanser hücreleri, vücudun değişik yerlerine dağılırlar (metastaz). Bunlara kötü huylu tümör (habis tümör) denir.

Kanserleşen hücreler, yapı olarak değişikliğe uğradıkları için, organların işleyişini bozarlar. Bu şekilde organın görevini yerine getirmesini engellerler. Ayrıca fiziksel olarak çok büyüdükleri için, diğer organ ve dokulara baskı yaparlar. Her hücrede oluşabildikleri için de karaciğer kanseri, akciğer kanseri, kemik kanseri, deri kanseri, lösemi (kan kanseri) gibi çok çeşitli hastalıklara yol açarlar. Her kanser türünün ayrı nedenleri ve etkileri olabilir.

Mutajenik maddeler (kalıtsal materyalde değişikliğe yol açan maddeler) kansere neden olur. Örnek olarak sigara, hava kirliliği, tarım ilâçları, böcek öldürücüler, radyoaktif maddeler, manyetik alanlar, kutulanmış gıda ve içeceklerdeki koruyucular ve birçok kimyasal madde verilebilir. Bazı virüs ve bakteriler de kansere neden olabilir. Ayrıca güneşten yayılan kozmik ışınların da cilt kanserine neden olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte, kanserin genetik yönü de vardır. Kötü beslenme, psikolojik baskılar ve stres de kanserleşmeyi hızlandırabilir.

Son yıllarda kanser hastalığı bütün dünyada artmıştır. Çünkü çevre kirliliği artışıyla birlikte beslenme alışkanlıkları da değişmiş ve insanlar yoğun ve stresli ortamlarda yaşamaya mahküm olmuştur. Bu hastalığın genetik yönü bilinmekle birlikte, kişilerin alabileceği önlemler de vardır. Örnek olarak, sigara içmek ve içilen ortamlarda bulunmak akciğer kanserine ve diğerlerine zemin hazırlamaktadır. Kutulanmış ve paketlenmiş yiyecekler yerine doğal besinler tüketilmelidir. Kötü beslenmekten kaçınılmalıdır. Vitaminlerin özellikle de C vitamininin bol olduğu, taze sebze ve meyveler tüketilmelidir. Besinlerin lifli kısımları da tüketilmelidir. Etli besinlerin yanık kısımları tüketilmemelidir. Sebze ve meyveler tüketilmeden önce iyice yıkanmalıdır. Mutajenik maddelerden uzak durulmalıdır. Böcek öldürücüler ve evlerde kullanılan çoğu kimyasal madde kansere neden olmaktadır. Ayrıca elektrik santrali, cep telefonu baz istasyonu gibi manyetik alan yaratan yerlerin özellikle kan kanserine neden olduğu bilinmektedir. Güneşin etkisinin güçlü olduğu öğle vakitlerinde dolaşılmamalıdır. Çünkü güneşten bu zamanlarda yayılan ışınlar deri kanserine neden olmaktadır. Genel olarak stres ve üzüntüden uzak durulmalıdır. Ailesinde kanser hastalığı bulunan kişiler özellikle dikkatli olmalıdır.

Özellikle erken teşhis edilirse kanserin tedavisi mümkündür. Bu yüzden en küçük kuşkuda bile hemen doktora başvurulmalıdır.