(1889 Kahire - 1974 Ankara) Türk öykü, roman ve anı yazarı. İlköğrenimini Manisa'da tamamladı. İzmir İdadisini ve İskenderun Fransız Kolejini bitirdi. 1909'da Fecr-i ati topluluğuna katıldı. Edebiyat ve felsefe öğretmenliği yaparken Peyam ve İkdam gazetelerinde makale ve öyküler yazdı. Kurtuluş Savaşı yıllarında Atatürk'ün çevresinde bulundu. Garp Cephesi'ni dolaştı. Zaferden sonra Manisa ve Mardin milletvekillikleri yaptı. Prag, Lâhey ve Bern elçilikleri görevlerini yürüttü. Emekliliğinde Ulus gazetesinde başyazarlık yaptı. Anadolu Ajansı yönetim kurulu başkanı iken öldü.

Şiir, deneme, makale, anı, oyun, monografi türlerinde de yapıtlar verdi. Asıl ününü romanlarıyla kazandı. Tarihsel ve toplumsal olayları konu edindi. Eski kuşakların çatışmalarını, yaşam ve görüş ayrılıklarını, değişimleri, devrimleri derin bir gözlemle ele aldı. "Tezli roman" denilen, düşünceye dayanan roman türünün en güzel örneklerini verdi.

Anadolucu, Atatürkçü, ilerici bir çizgi benimsedi. Ününü özellikle, halkın yaşamıyla uzlaşamayan hayalci aydının çatışmasını yansıtan Yaban romanıyla kazandı.

Başlıca yapıtları şunlardır:

Öyküleri; Bir Serencam (1914), Rahmet (1923), Milli Savaş Hikâyeleri (1947); romanları; Kiralık Konak (1922), Nur Baba (1922), Hüküm Gecesi (1927), Sodom ve Gomore (1928), Yaban (1932), Ankara (1934), Bir Sürgün (1937), Panorama (1953), Hep O Şarkı (1956); düz yazı ve şiirleri; Erenlerin Bağından (1922), Okun Ucundan (1940); makaleleri; Ergenekon (1929), Seçme Yazılar (1928) anıları; Zoraki Diplomat (1955), Anamın Kitabı (1957), Vatan Yolunda (1958), Gençlik ve Edebiyat Hatıraları (1969), Politikada 45 Yıl (1968).

İLGİLİ KONULAR

Yaban