Alm. Juckreiz (m), Fr. Prurit (m), İng. Pruriency. Özellikle, deride ve mukozanın deri ile sınırlaştığı yerlerde (göz, burun gibi) hissedilen bir duygu. Bu yerlerde bulunan özel bir dizilim gösteren reseptörlerin (alıcıların), rahatsızlığa sebeb olduğuna inanılmaktadır.
Sebepleri: Bölgesel deri bozuklukları veya sistemik hastalıkların deriyi etkilemesi sonucu; sık banyo, fazla sabun, deterjan veya sıcak su kullanılmasına bağlı derinin kuruması (Bu etkiler derinin tabiî yağını azaltır.); çok seyrek yıkananlarda ciltten salgılanan toksik (zehirli) maddelerin etkisi; ilâç reaksiyonları (hassas kişilerde); kimyâsal maddeler, kozmetik ve deodorant kullanımı sonucu balık, çikolata, yumurta, çilek gibi bâzı gıdâların yenmesi; bâzı bitkilerin ısırgan oluşu ile temas dermatiti (deri iltihâbı); böcek sokmalarının allerjik reaksiyonu; uyuz hastalığı, bitlenmesi; kıl kurdu gibi bâzı barsak parazitleri; her türlü çiçek tozu (polen); özellikle sporcu ayaklarında meydana gelen mantar enfeksiyonları; tıkanma sarılığı; şeker hastalığı (kadın şeker hastalarında özellikle genital bölge kaşıntısı); temas dermatiti veya egzema gibi cildin allerjik ve iltihabî özellikteki hastalıklarında, çeşitli sebeplerle; hodgkin hastalığı (lenf bezi kanseri); deri lenforması; böbrek yetmezliklerinde (üremi) ciltte ürenin tahrişine bağlı olarak; psikolojik (korku, heyecan düşünce gibi) olabilir.
Hemoroitlerde makat bölgesinde kaşıntı tipiktir.
Sebebi bulunamayan kaşıntılar da vardır.
Kaşıntı hissini dindirmek gâyesiyle yapılan elle kaşınmalarda deride yaralar, bereler, çizikler meydana gelir. Bu tahriş olmuş deri bölgesi kolayca iltihaplanabilir.
Uzun süreden beri devâm eden kaşımalar netîcesinde ise kaşınan bölgedeki deri kalınlaşır ve rengi koyulaşır. Bu durum en çok egzamalarda görülür.
Tedâvisi: Esas tedâvi kaşıntının sebebine yönelik olmalıdır. Fazla kaşıntı varsa, evde tedâvi imkânı yoksa, soğuk kompresler faydalı olabilir. Sıcak su uygulaması, ev ilâçları, kaşıma tedâvide aslâ yapılmamalıdır. Bütün vücûdun kaşındığı hâllerde kişiyi rahatlatmak için kepekli banyolar faydalıdır. Tuzlu su da kaşıntıyı dindirir.
Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.