Batı Karadeniz bölgesinde yer alır. Yüz ölçümü 13 108 km2, nüfusu 375 476 kişi (2000), il plâka kodu 37'dir. İlçeleri; Merkez, Abana, Ağlı, Araç, Azdavay, Bozkurt, Cide, Çatalzeytin, Daday, Devrekâni, Doğanyurt, Hanönü, İhsangazi, İnebolu, Küre, Pınarbaşı, Seydiler, Şenpazar, Taşköprü ve Tosya'dır.

Kastamonu il topraklarında bulunan dağlara genel olarak Kuzey Anadolu Dağları denir. Üç sıra hâlinde uzanan bu dağlar, kıyıyla iç kesim arasındaki ulaşımı güçleştirir. Kastamonu topraklarının kuzeyinde olan dağlar, İsfendiyar (Küre) Dağları, ortada Ilgaz Dağları ve güneyde Köroğlu Dağları'dır. Dağlar kıyı şeridinden hemen sonra bir duvar gibi yükselir. Bu nedenle Kastamonu'da geniş ovalar yoktur. İldeki akarsuların tümü Karadeniz'e dökülür. Başlıca akarsuları, Gökırmak ile Devrez Çayı'dır. Devrez Çayı'nın bulunduğu bölge en etkin deprem kuşaklarından biri üzerindedir. Doğal gölü yoktur. Barajların oluşturduğu birkaç yapay gölü vardır. Karadeniz kıyılarında birçok doğal kumsal vardır. Bunlardan en önemlileri, Abana, İnebolu ve Cide kıyılarında bulunan plâjlardır. Kastamonu kıyıları oldukça düzdür. Başlıca çıkıntısı Kerempe burnudur. Kıyı kesimlerde ılıman iklim egemendir. Yüksek kesimlere çıkıldıkça iklim sertleşir. Kıyı bölgelerindeki dağların alçak kesimlerinde bulunan ormanlar meşe, gürgen ve kayın ağaçlarından oluşur. İç bölgelerin yüksek kesimlerindeyse sık köknar, kara ve sarı çam ormanları vardır.

Kastamonu halkının önemli bir bölümü kırsal kesimde yaşar. Ekonomi tarım, ticaret, ormancılık ve tarım ürünleri sanayiine dayanır. İl topraklarında yetiştirilen başlıca ürünler; şeker pancarı, buğday, arpa, patates, mısır, çavdar, kendir, elma, domates, kestane, erik, kiraz, ceviz, dut, üzüm, lâhana, karpuz ve kavundur. İç kısımlarda hayvancılık yapılır. En çok koyun, kıl keçisi ve manda yetiştirilir. Orman varlığı açısından çok zengin bir ildir. Ormanlık alanlarda yaşayan halkın bir bölümü ormancılıkla uğraşır. Kıyı kesimlerinde yaşayan halkın bir bölümü balıkçılıkla uğraşır. Yer altı kaynakları açısından da oldukça zengin bir ildir; taş kömürü, linyit, cıva, bakırlı pirit ve manganez yatakları vardır.

Kastamonu'nun çok eski bir yerleşim alanı olduğu saptanmıştır. İsfendiyar Dağları adını burada yaşamış olan Candaroğlu İsfendiyar Beyden almıştır. Köroğlu Dağları'ysa adını, burada yaşadığı söylenen, çeşitli söylence ve türkülere konu olan Köroğlu Ruşen'den almıştır.