(1609 İstanbul - 1657) On yedinci yüzyıl Osmanlı kâşifi. Asıl adı Mustafa olan Kâtip Çelebi 1609 yılında İstanbul'da dünyaya geldi. On dört yaşına kadar özel hocalardan ders alarak yetişti. Devlet görevine Anadolu Muhasebesi Kalemine girerek başladı. IV. Murat Döneminde (1624-1640) girişilen Doğu seferlerine kâtip olarak katıldı. 1635'te İstanbul'a döndüğünde servetini kitaplara harcayarak hayatını bilime adadı. 1645 yılına gelindiğinde kalemdeki görevinden ayrıldı; ancak 1648 yılında şeyhülislâmın aracılığıyla kalemde ikinci halifeliğe getirildi. Bu görevi sırasında da bilimsel çalışmalarına devam eden Kâtip Çelebi iyi derecede Arapça ve Farsça bilgisinin yanında çeviri yapacak düzeyde Lâtince öğrenmiştir.

1657'de ölen Kâtip Çelebi, pozitif bilimlerin gerekliliğini savunmuş, düşüncenin ve düşünce farklılıklarının insanlık tarihi kadar eski olduğunu belirtmiştir. Bu tür düşünce ayrılıklarının doğal karşılanması gerektiğini ve karşıt düşüncelere hoşgörüyle bakılmasını öğütlemiştir. Kâtip Çelebi, medrese egemenliğindeki düşünce dünyasının dışında görüşler ileri sürmüş bir bilgindir. Kâtip Çelebi'nin ortaya koyduğu önemli yapıtlar; "Fezleke", "Takvimü't-Tevarih", " Tuhfetü'l-Kibar fi Esfari'l-Bihar", "Keşfü'z-Zünün", "Düsturü'l-Amel", "Mizanü'l-Hakk" ve "Cihannüma"dır.

"Cihannüma" Osmanlı coğrafyacılığında yeni bir çığır açmıştır. Kâtip Çelebi, Cihannüma'da dünyanın yuvarlak olduğunu kanıtlamaya çalışan giriş bölümünden sonra Kristof Kolomb ve Macellan'ın keşif gezilerinden söz eder. Ardından Japonya'ya kadar Asya ülkeleri, Endülüs, Balkanlar ve Anadolu tanıtılır. Buralardaki ülkelerin tarihleri, yönetim biçimleri, ekonomileri, inançları konusunda bilgiler verir.